Янгиликлар
Лойиҳаларнинг коррупцияга қарши экспертизаси
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида “Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизаси” мавзусида анжуман ўтказилди.
Суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар, вазирлик ва идораларнинг масъул ходимлари, мамлакатимизнинг илмий-тадқиқот муассасалари вакиллари иштирок этган тадбирда қайд этилганидек, мамлакатимизда амалга оширилаётган кўламдор ислоҳотлар самарадорлиги қабул қилинаётган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг сифати билан бевосита боғлиқ. Шу нуқтаи-назардан нафақат уларни қонунчиликка мувофиқлаштиришни таъминлаш, балки мазкур ҳужжатларда давлат органлари ва уларнинг мансабдор шахслари томонидан суиистеъмолликларга йўл қўйилиши, амалиётда коррупциянинг турли шаклларини вужудга келтирувчи нормаларни бартараф этишга алоҳида эътибор қаратиш керак.
Шу муносабат билан Ўзбекистон Республикаси адлия вазирлиги томонидан “Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш услубиёти” ишлаб чиқилди ва тасдиқланди. Семинарда ушбу ҳужжатнинг мазмун-моҳияти ва аҳамияти атрофлича тушунтирилди.
Иштирокчилар норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг коррупцияга қарши экспертизасининг долзарб амалий ва назарий масалаларини муҳокама қилдилар. Хусусан, мулоқотларда норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш услублари, уни амалга ошириш механизмлари, коррупцияга қарши экспертиза соҳасидаги давлат органларининг ваколатлари кўриб чиқилди.
Таъкидлаш ўринлики, коррупцияга қарши экспертиза адлия органлари томонидан ўтказилади. Шунингдек, мазкур экспертиза норматив-ҳуқуқий ҳужжатни ишлаб чиқувчи ва уни қабул қилувчи ҳамда норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари келишилиши лозим бўлган органларнинг юридик хизмати томонидан ҳам ўтказилиши мумкин.
Юқорида кўрсатиб ўтилган Услубиёт мазмунида ҳуқуқни қўллаш жараёнида коррупцион кўринишларга олиб келиши мумкин бўлган коррупциявий омилларни аниқлаш юзасидан норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказишнинг тартибини белгилайди.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикасининг амалдаги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари, халқаро шартномалари ва улар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизаси ҳам мазкур Услубиётга мувофиқ ўтказилади.
Коррупциявий омиллар деганда ҳуқуқни қўлловчиларга асоссиз равишда кўриб чиқишнинг кенг доирасини ёки умумий қоидалардан чиқувчи истисноларни асоссиз қўллаш имкониятини белгиловчи, жисмоний ва юридик шахсларга ноаниқ, бажарилиши қийин бўлган ва (ёки) оғирлаштирилган талабларни, шунингдек ҳуқуқни тартибга солишдаги бўшлиқларни ўз ичига олган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг нормалари тушунилади.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг коррупцияга қарши экспертизаси қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг амалиётда таъсир самарадорлиги, лойиҳаларни тайёрлашнинг дастлабки босқичи – лойиҳани тайёрлашдаёқ коррупция хавфининг камайиши, шунингдек, давлат органлари ва мансабдор шахслар томонидан қонунчилик ҳужжатларини қўллашда суиистеъмолликларга йўл қўймаслигинитаъминловчи омилларидан бири ҳисобланади.
Шунингдек, семинар қатнашчиларига хорижий давлатларнинг бу соҳадаги қонунчилиги ҳақида батафсил маълумот берилди.
Давра суҳбати якунида бундай тадбирлар коррупциянинг олдини олиш бўйича амалга оширилаётган чораларнинг самарадорлигини оширишга, қабул қилинаётган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг таъсирчанлигини таъминлаш, норма ижодкорлиги жараёни ва коррупцияга қарши экспертиза билан боғлиқ масалалар бўйича мутахассислар муҳокамасини ўтказиш, уларни янада такомиллаштириш бўйича таклифларни ишлаб чиқишга хизмат қилиши ҳусусида умумий хулоса қилинди.