Yangiliklar
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Avtomobil transporti sohasida kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qaroriga koʻra quyidagi tartib oʻrnatildi
Jumladan, qarorga muvofiq:
Yoʻlovchilar va yuklarni avtomobil transportida tashish faoliyati bilan shugʻullanuvchi yuridik shaxslarning tashish xavfsizligini taʼminlash boʻyicha masʼul rahbari, rahbar oʻrinbosari, transport boʻlimi rahbari va (yoki) harakat xavfsizligi mutaxassislariga (keyingi oʻrinlarda — xodimlar) nisbatan litsenziyalar olish uchun hujjatlar taqdim etish va avtomobil transportida tegishli tashishlarni amalga oshirish uchun har besh yilda attestatsiyadan oʻtish talablari bekor qilinadi.
Yoʻlovchilar va yuklarni avtomobil transportida tashish faoliyati bilan shugʻullanuvchi yuridik shaxslar xodimlarining bilimi, malaka darajasi va kasbiy mahorati malaka talablariga muvofiqligi Transport vazirligi tomonidan tasdiqlangan maxsus dastur boʻyicha ushbu xodimlarning kamida har uch yilda bir marta oʻz malakasini oshirganligi toʻgʻrisida berilgan malaka sertifikatiga muvofiq aniqlanadi.
Yoʻlovchi va yuklarni avtomobil transportida tashish ushbu sohada kamida uch yil ish stajiga, avtomobil yoki texnik yoʻnalishda oliy kasbiy maʼlumotga va malaka sertifikatiga ega xodimi mavjud boʻlgan yuridik shaxslar tomonidan amalga oshiriladi.
Avtomobil yoki texnik yoʻnalishda oliy kasbiy maʼlumotga ega boʻlish sharti maxsus uskuna bilan jihozlangan avtotransport vositasida qattiq va suyuq maishiy chiqindilarni (axlat) tashish va kommunal xizmatlar koʻrsatish bilan shugʻullanadigan yuridik shaxslarning xodimlariga nisbatan tatbiq etilmaydi.
Ushbu Qaror 2021-yilning 1-oktabridan kuchga kiradi.
Fargʻona viloyat adliya boshqamasi kadrlar
boʻlimi bosh maslahatchisi
N.Abdulxayeva
Soʻnggi yillarda mamlakatimizda fuqarolarning huquq va erkinliklari kafolatlarini yanada kuchaytirish, jumladan, qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz, gʻayriinsoniy yoki qadr-qimmatni kamsituvchi muomala hamda jazo turlarini qoʻllash holatlariga yoʻl qoʻymaslik maqsadida izchil saʼy-harakatlar amalga oshirilmoqda.
Shu bilan birga, Harakatlar strategiyasi doirasida har yili qabul qilib kelinayotgan Davlat dasturlari ijrosi doirasida qiynoqqa solishning barvaqt oldini olish, bu bilan bogʻliq murojaatlarni tezkor ravishda xolisona koʻrib chiqish, harakatlanish erkinligi cheklangan shaxslar saqlanadigan joylarga monitoring tashriflarini muntazam amalga oshirish boʻyicha samarali huquqiy mexanizmlarni yaratishga alohida eʼtibor qaratilmoqda.
2021-yilning 26-iyun kuni “Qiynoqqa solish holatlarini aniqlash va ularning oldini olish tizimini takomillashtirishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi Prezidentning PQ-5163-sonli qarorining qabul qilinishi qiynoqqa solish borasidagi qonun buzilishlarni bartaraf qilish borasidagi muhim qadamlardan biri boʻldi.
Qaror bilan qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz, gʻayriinsoniy yoki
qadr-qimmatni kamsituvchi muomala hamda jazo turlarini qoʻllash (keyingi oʻrinlarda – qiynoqqa solish) holatlarini aniqlash va ularning oldini olish tizimi samaradorligini oshirish boʻyicha quyidagilar ustuvor vazifalar etib belgilandi:
Jumladan, qiynoqqa solish holatlarini aniqlash va ularning oldini olish tizimini xalqaro huquqning inson huquqlari sohasidagi umumeʼtirof etilgan prinsiplari va normalariga muvofiqlashtirish;
-harakatlanish erkinligi cheklangan shaxslar tomonidan inson huquqlari boʻyicha milliy institutlarga yuborilgan murojaatlarning muassasa maʼmuriyati tomonidan koʻzdan kechirilmasligini hamda qabul qiluvchiga zudlik bilan yuborilishini qatʼiy taʼminlash;
-qiynoqqa solish holatlari toʻgʻrisidagi murojaatlarning tezkor va xolisona koʻrib chiqilishi hamda aybdor shaxslarning muqarrar javobgarlikka tortilishi mexanizmini takomillashtirish;
-qiynoqqa solishdan jabrlanganlarga ijtimoiy, huquqiy, psixologik va tibbiy yordam koʻrsatilishini hamda ularga yetkazilgan zararning kompensatsiya qilinishini taʼminlash;
-qiynoqqa solish holatlarini aniqlash va ularning oldini olish faoliyatiga fuqarolik jamiyati institutlarini keng jalb qilish hamda ularning davlat organlari bilan samarali hamkorligini taʼminlash;
-qiynoqqa solish holatlarini aniqlash va ularning oldini olish boʻyicha faoliyat natijalari toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni keng jamoatchilikka yetkazish;
-qiynoqqa solishning oldini olish borasida xalqaro tashkilotlar va xorijiy davlatlarning milliy institutlari bilan yaqin hamkorlikni yoʻlga qoʻyish.
Qarorda belgilab berilgan chora-tadbirlarning hayotga tadbiq etilishi natijasida qiynoqqa solish holatlarini aniqlash va ularning oldini olish tizimi endilikda xalqaro huquqning inson huquqlari sohasidagi umumeʼtirof etilgan prinsiplari va normalariga muvofiqlashtiriladi. Harakatlanish erkinligi cheklangan shaxslar tomonidan inson huquqlari boʻyicha milliy institutlarga yuborilgan murojaatlarning muassasa maʼmuriyati tomonidan koʻzdan kechirilmasligini hamda qabul qiluvchiga zudlik bilan yuborilishi qatʼiy taʼminlanadi.
Shuningdek, qiynoqqa solish holatlari toʻgʻrisidagi murojaatlarning tezkor va xolisona koʻrib chiqilishi hamda aybdor shaxslarning muqarrar javobgarlikka tortilishi, qiynoqqa solishdan jabrlanganlarga ijtimoiy, huquqiy, psixologik va tibbiy yordam koʻrsatilishini hamda ularga yetkazilgan zararning kompensatsiya qilinish mexanizmlari takomillashtiriladi.
Qiynoqqa solish holatlarini aniqlash va ularning oldini olish faoliyatiga fuqarolik jamiyati institutlari keng jalb qilinadi. Ularning davlat organlari bilan samarali hamkorligi taʼminlanadi. Qiynoqqa solishning oldini olish borasida xalqaro tashkilotlar va xorijiy davlatlarning milliy institutlari bilan yaqin hamkorlik yoʻlga qoʻyiladi.
Shu bilan birga, Oliy Majlisning Inson huquqlari boʻyicha vakili – Ombudsman huzuridagi ekspert guruhi negizida Ombudsman huzuridagi Qiynoq holatlarini aniqlash va ularning oldini olish boʻyicha jamoatchilik guruhlari tashkil etiladi. Ularning asosiy vazifalari etib quyidagilar belgilanmoqda:
– gauptvaxta, maxsus qabulxona, vaqtincha saqlash hibsxonasi, tergov hibsxonasi, jazoni ijro etish muassasasi, intizomiy qism, majburiy davolash muassasalarida qiynoqqa solishning oldini olish boʻyicha monitoring tashriflarini muntazam ravishda amalga oshirish;
– harakatlanish erkinligi cheklangan shaxslar saqlanadigan joylarda saqlash shart-sharoitlarini oʻrganish va ular yuzasidan axborotlarni jamoatchilikka eʼlon qilib borish;
– qiynoqqa solish holatlarini aniqlash hamda ularni tezkor bartaraf etish boʻyicha talabnomalarni tegishli davlat organiga taqdim qilish;
– qiynoqqa solish holatlari toʻgʻrisidagi murojaatlarni koʻrib chiqishda ishtirok etish;
– qiynoqqa solish holatlarini ekspertlik baholash masalalari boʻyicha uslubiy tavsiyalar ishlab chiqish;
– qiynoqqa solishdan jabrlanganlarga ijtimoiy, huquqiy, psixologik va tibbiy yordam koʻrsatilishida ishtirok etish;
– qiynoqqa solish xavfining oldini olish hamda bu sohada ilgʻor xorijiy tajribani joriy qilish boʻyicha takliflarni ishlab chiqish.
Shuningdek, 2021-yil 1-oktyabrdan boshlab Ichki ishlar vazirligi va Bosh prokuratura bilan birgalikda tezkor-qidiruv, tergovga qadar tekshiruv, surishtiruv, dastlabki tergov faoliyatini amalga oshiruvchi organlar va jazoni ijro etish muassasalari xodimlari uchun qiynoqqa solishga qarshi kurashish boʻyicha oʻquv kurslari tashkil etiladi.
Bosh prokuratura, Ombudsman, Inson huquqlari boʻyicha Milliy markaz tomonidan 2021-yil 1-dekabrga qadar Jinoyat kodeksida qiynoqqa solish uchun javobgarlik belgilovchi normalarni BMTning “Qiynoqqa solish va boshqa shafqatsiz, gʻayriinsoniy yoki qadr-qimmatni kamsituvchi muomala hamda jazo turlarini qoʻllashga qarshi Konvensiyasi” (Nyu-York, 1984-yil 10-dekabr) talablariga muvofiqlashtirish maqsadida qonun hujjatlariga tegishli oʻzgartish va qoʻshimchalarni nazarda tutuvchi qonun loyihasi ishlab chiqiladi.
Qarorda belgilab berilgan chora-tadbirlarning amaliyotga joriy qilinishi, gauptvaxta, maxsus qabulxona, vaqtincha saqlash hibsxonasi, tergov hibsxonasi, jazoni ijro etish muassasasi, intizomiy qism hamda majburiy davolash muassasalaridagi shaxslar tomonidan qilingan qiynoqqa solish holatlari toʻgʻrisidagi murojaatlarning tezkor va xolisona koʻrib chiqilishi va aybdor shaxslarning oʻz vaqtida muqarrar javobgarlikka tortilishini taʼminlaydi.
Adliya boshqarmasi Inson huquqlarini himoya qilish boʻlimi bosh maslahatchisi A.Yoqubov
Bugungi kunda davlatimiz rahbari tomonidan nogironligi boʻlgan va imkoniyati cheklangan shaxslarni ijtimoiy jihatdan qoʻllab-quvvatlash, ularga moddiy koʻmak berish maqsadida bir qator farmon va qarorlar qabul qilinmoqda.
Xususan, Fargʻona viloyati adliya boshqarmasi tomonidan tashkil etilgan imkoniyati cheklangan va ijtimoiy himoyaga muhtoj aholi qatlami uchun huquq aksiyasi doirasidagi huquqiy targʻibot tadbiri ham shular jumlasidan.
Huquqiy targʻibot tadbirining kirish qismida adliya boshqarmasi tadbirga kelgan ishtirokchilarni diyorimiz mustaqilligining 30 yoshi bilan tabriklab, shundan soʻng huquq aksiyasiga jalb etilgan xususiy amaliyot bilan shugʻullanuvchi notariuslar, advokatlar, sogʻliqni saqlash va Davlat xizmatlari agentligi Fargʻona viloyati boshqarmasi, bandlik bosh boshqarmasi, byudjetdan tashqari pensiya jamgʻarmasi xodimlari, psixologlar, Mahalla va oilani qoʻllab-quvvatlash boshqarmasi vakillari tomonidan ishtirokchilarga bepul huquqiy maslahatlar va tushuntirishlar berib oʻtildi.
Qonunga koʻra, Prezident davlat xavfsizlik xizmati qoʻriqlanadigan shaxslarning xavfsizligini taʼminlash sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshiradi hamda oʻz vakolatlarini har qanday davlat organlaridan va boshqa tashkilotlardan mustaqil tarzda olib boradi.
Prezident davlat xavfsizlik xizmatiga Prezident tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan rais boshchilik qiladi.
Prezident davlat xavfsizlik xizmati bevosita Prezidentga boʻysunadi va unga hisobdordir.
Prezident davlat xavfsizlik xizmati kasbga yaroqlilik boʻyicha tekshiruvdan muvaffaqiyatli oʻtgan, muddatli harbiy xizmatni yoki safarbarlik chaqiruvi rezervidagi xizmatni oʻtagan Oʻzbekiston fuqarolari bilan ixtiyoriy asosda toʻldiriladi.
Xizmatga Qurolli Kuchlar, davlat organlari va boshqa tashkilotlarining zaxirasidagi yoki rezervidagi fuqarolar, shuningdek Oʻzbekistonning ayol jinsiga mansub boʻlgan, harbiy-hisob mutaxassisligi boʻyicha tegishli kasbiy tayyorgarlikka ega boʻlmagan fuqarolari qabul qilinadi.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati Oʻzbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari bilan hamkorlikda faoliyat yuritadi.
Jumladan, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati Oʻzbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari bilan hamkorlik qiladi hamda ushbu organlar va tashkilotlarning qoʻriqlanadigan shaxslar xavfsizligini taʼminlash masalalariga doir faoliyatini oʻz vakolatlari doirasida muvofiqlashtiradi.
Qoʻriqlanadigan shaxslarning, qoʻriqlanadigan shaxslar turgan obyektlarning hamda harakatlanish yoʻnalishlarining xavfsizligini taʼminlash uchun jalb qilingan Oʻzbekiston Respublikasi davlat organlarining va boshqa tashkilotlarining kuch
va vositalari qoʻriqlash tadbirlari oʻtkazilayotgan davrda Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tezkor boshqaruvida boʻladi.
Oʻzbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga uning zimmasiga yuklatilgan vazifalarni hal etishda oʻz vakolatlari doirasida koʻmaklashishi shart ekanligi belgilangan.
Qoʻriqlanadigan shaxslar quyidagilardan iborat:
1) Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi natijalari Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi tomonidan rasmiy eʼlon qilingan kundan eʼtiboran Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti va uning oila aʼzolari;
2) Oʻzbekiston Respublikasining sobiq Prezidenti va uning butun hayoti davrida oila aʼzolari;
3) yangi saylangan Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti lavozimiga kirishguniga qadar Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti vazifalarini va vakolatlarini bajaruvchi shaxs;
4) Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati va chet davlatlarning tegishli vakolatli davlat organlari oʻrtasidagi bitimlarga muvofiq Oʻzbekiston Respublikasi hududida boʻlgan vaqtida chet davlatlarning, hukumatlarning, parlamentlarning, xalqaro tashkilotlarning rahbarlari, chet davlatlarning boshqa siyosiy va jamoat arboblari, shuningdek ularga hamrohlik qilayotgan oila aʼzolari;
5) Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va farmoyishlariga muvofiq qoʻriqlanishi lozim boʻlgan boshqa shaxslar shular jumlasidandir.
E.Qalandarov
Fargʻona viloyat adliya boshqarmasi
masʼul xodimi
Mamlakat ijtimoiy-siyosiy, madaniy-maʼrifiy hayotida yuz berayotgan oʻzgarishlardan, qabul qilinayotgan qarorlar, kelgusida moʻljallanayotgan ijtimoiy dasturlar, ularning maqsadidan har bir jamiyat aʼzosining oʻz vaqtida xabardor boʻlishi zarur. Bu holat aholining ijtimoiy faolligiga, mamlakat oldida turgan muhim vazifalarni hal etishda ishtirok etishga undaydi.
Davlat organlari va tashkilotlari faoliyatiga oid axborotlarning yetarli darajada boʻlmasligi, sust yoritilishi odamlar orasida har xil mish-mish, uydirma va boʻhtonlarning tarqalishiga olib kelishi mumkin va bu jamiyat muhitiga salbiy taʼsir koʻrsatadi. Shunga koʻra, aholini zarur axborotlardan oʻz vaqtida xabardor qilib borish maqsadga muvofiq.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 16-iyun kungi “Davlat organlari va tashkilotlarining faoliyati ochiqligini taʼminlash, shuningdek, jamoatchilik nazoratini samarali amalga oshirishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi PF-6247-son Farmoni bu borada aniq maqsad va qoidalarni belgilab berdi.
Farmon bilan barcha davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, ularning tarkibiy va hududiy boʻlinmalari, shuningdek, ustav fondida (ustav kapitalida) davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq boʻlgan xoʻjalik jamiyatlari hamda davlat unitar korxonalari tomonidan Ochiq maʼlumotlar sifatida joylashtirilishi kerak boʻlgan ijtimoiy ahamiyatga molik 33 turdagi maʼlumotlar roʻyxati tasdiqlandi.
Farmon bilan oʻrnatilgan tartibga muvofiq davlat organlari va tashkilotlari har yili 1-martga qadar oʻz faoliyatiga oid hisobotni (davlat sirlari va xizmatda foydalanish uchun moʻljallangan maʼlumotlar bundan mustasno) rasmiy
veb-saytlariga joylashtirib, 10-martga qadar uni keng jamoatchilik ishtirokida muhokama qilish joyi va vaqti haqida xabar berishi, 1-aprelga qadar oʻz faoliyatiga oid hisobotni keng jamoatchilik ishtirokida muhokama qilish uchun matbuot anjumanlarini oʻtkazishi belgilandi.
2021-yil 1-iyuldan boshlab amalga oshirilgan davlat xaridlari, mansabdor shaxslarning xizmat safarlari va xorijdan tashrif buyurgan mehmonlarni kutib olish xarajatlari, hujjatlari bilan soliq va bojxona imtiyozlari hamda preferensiyalar, shu jumladan individual imtiyozlar berilgan subyektlarning benefitsiarlari, oʻzlarining yillik xarajatlar smetasi va uning ijrosi toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni Oʻzbekiston Respublikasining Ochiq maʼlumotlar portaliga va oʻz rasmiy veb-saytlariga joylashtirib, ularni har chorakda yangilab boradi.
Shuningdek, 2021-yil 1-iyuldan boshlab oʻz huzurida faoliyat yurituvchi jamoatchilik kengashlari bilan birgalikda rasmiy veb-saytlarida jamoatchilik kengashi aʼzolari, yigʻilishlari, davlat xaridlarini amalga oshiruvchi komissiya, litsenziya va ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlarni berishga vakolatli hamda xabarnomalarni qabul qiladigan organlarning hududlar kesimida masʼul xodimlari haqidagi maʼlumotlarni joylashtirib, ularning har chorakda yangilanib borilishini taʼminlaydi.
Oliy taʼlim muassasalarida oʻqish, oʻqishni koʻchirish, xorijiy davlatlarda taʼlim olganlik toʻgʻrisidagi hujjatlarni tan olish bilan bogʻliq imtihonlarni oʻtkazish jarayonlarini Internet tarmogʻida jonli efirga uzatish tartibini joriy etish toʻgʻrisidagi tegishli tashkilotlarning taklifi maʼqullandi.
Shuningdek, Hisob palatasi, Moliya vazirligi, nazorat qiluvchi organlarga davlat siri boʻlgan maʼlumotlarning yoki qonun bilan qoʻriqlanadigan boshqa sirning muhofaza qilinishini taʼminlagan holda oʻtkazilgan har bir taftish va tekshiruv toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni, Davlat aktivlarini boshqarish agentligiga, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklariga, Davlat soliq qoʻmitasiga faoliyatlariga oid alohida maʼlumotlarni Portalga joylashtirish va ularning har chorakda yangilanishini taʼminlash vazifasi yuklatildi.
Yana bir muhim jihat Farmonda Oliy Majlis palatalariga oʻz rasmiy
veb-saytlarida parlament nazorati obyektlarining hisobotlarini eshitish natijalari boʻyicha qabul qilingan qarorlar, Qonunchilik palatasida deputatning har bir qonun (qaror) loyihasini qabul qilish yoki rad etishdagi, senatorning har bir qonunni (qarorni) maʼqullash yoki rad etishdagi ishtiroki toʻgʻrisidagi maʼlumotlar, Oliy Majlis Senati aʼzosi, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Kengesi, xalq deputatlari viloyatlar hamda Toshkent shahar, tuman va shahar Kengashlari deputatlari, saylov okruglari hamda ularning elektron pochta manzillari haqidagi maʼlumotlarni joylashtirish tavsiya etildi.
Shu bilan birga masʼul idoralarga “Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligi toʻgʻrisida”gi yangi tahrirdagi qonun loyihasi konsepsiyasi va loyihasini ishlab chiqish vazifasi yuklatildi.
Bundan tashqari, Farmon bilan davlat organlari va tashkilotlarining ochiqlikka oid qonunchilik hujjatlarida koʻrsatilgan talablarni buzayotgan aybdor mansabdor shaxslarni javobgarlikka tortish masalalari ham nazarda tutildi.
Xulosa oʻrnida, ochiqlikka oid qonunchilik hujjatlarida, jumladan mazkur Farmonda belgilangan vazifalarni amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish, kadrlarning bu borada koʻnikmalarini oshirgan holda belgilangan talablarga ogʻishmay rioya etish mamlakatda har bir sohada ochiqlik va shaffoflikni taʼminlashga xizmat qiladi.
A.Zulfiqorov
Fargʻona viloyat adliya boshqarmasi Ijtimoiy-iqtisodiy sohada huquqni qoʻllash amaliyotini oʻrganish boʻlimi boshligʻi
“imtihon.uz” veb-platformasi orqali oliy taʼlim muassasalariga kirish imtihonlarini koʻrish mumkinmi?
Davlat organlari va tashkilotlari faoliyatining ochiqligi va shaffofligini, axborot olish erkinligini taʼminlash orqali jamoatchilik nazoratini takomillashtirish, 2017-2021-yillarda Oʻzbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yoʻnalishi boʻyicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni amalga oshirish maqsadida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Davlat organlari va tashkilotlarining faoliyati ochiqligini taʼminlash, shuningdek, jamoatchilik nazoratini samarali amalga oshirishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi PF-6247-sonli Farmoni qabul qilindi.
Mazkur Farmon bilan, endilikda davlat organlari va tashkilotlari har yili
1-martga qadar oʻz faoliyatiga oid hisobotni (davlat sirlari va xizmatda foydalanish uchun moʻljallangan maʼlumotlar bundan mustasno) rasmiy veb-saytlariga joylashtirib, 10-martga qadar uni keng jamoatchilik ishtirokida muhokama qilish joyi va vaqti haqida xabar berishi, 1-aprelga qadar esa oʻz faoliyatiga oid hisobotni keng jamoatchilik ishtirokida muhokama qilish uchun matbuot anjumanlarini oʻtkazilishi belgilanishi bilan bir qatorda 2021-yil 1-iyuldan boshlab Oʻzbekiston Respublikasining Ochiq maʼlumotlar portaliga va oʻz rasmiy veb-saytlariga amalga oshirilgan davlat xaridlari, shu jumladan toʻgʻridan-toʻgʻri shartnomalar boʻyicha xarid qilinadigan tovarlar (ishlar, xizmatlar), mansabdor shaxslarning xizmat safarlari va xorijdan tashrif buyurgan mehmonlarni kutib olish xarajatlari (xizmat safarining yoki tashrifning maqsadi, sutkalik pul, transport va yashash bilan bogʻliq xarajatlar, bundan davlat sirlari va xizmatda foydalanish uchun moʻljallangan maʼlumotlar mustasno), shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti, Vazirlar Mahkamasi hujjatlari bilan soliq va bojxona imtiyozlari hamda preferensiyalar, shu jumladan individual imtiyozlar berilgan subyektlarning benefitsiarlari (yakuniy manfaatdor jismoniy shaxslari), ular tomonidan toʻlangan soliqlar va moliyaviy koʻrsatkichlar, oʻzlarining yillik xarajatlar smetasi va uning ijrosi, shu jumladan obyektlarni qurish, rekonstruksiya qilish va kapital taʼmirlash ishlari, avtomototransport vositalarini sotib olish xarajatlari toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni joylashtirib, ularni har chorakda yangilab borishi belgilandi.
Shuni taʼkidlab oʻtish joizki, ushbu Farmonning yana bir muhim jihatlaridan biri oliy taʼlim muassasalarining bakalavriat taʼlim yoʻnalishlariga kirish uchun test va ijodiy (kasbiy) imtihonlari, oliy taʼlim muassasalarining magistratura (klinik ordinatura) bosqichiga qabul imtihonlari, respublikadagi yoki xorijdagi oliy taʼlim muassasasidan respublikadagi davlat oliy taʼlim muassasasiga oʻqishni koʻchirish istagini bildirgan talabalardan olinadigan imtihonlar, xorijiy davlatlarda taʼlim olganlik toʻgʻrisidagi hujjatlarni tan olishda talabgorlardan olinadigan test sinovlarini oʻtkazish jarayonini internet tarmogʻida jonli efirga uzatish tartibini joriy etish tartibining belgilanishi bilan 2021/2022 oʻquv yili qabuliga qadar “transfer.edu.uz” platformasi negizida imtihon jarayonlarini Internet tarmogʻida jonli efirga uzatishni taʼminlaydigan va barcha foydalanuvchilar uchun ochiq boʻlgan “imtihon.uz” veb-platformasi ishga tushiriladi.
Shuningdek, 2021-yil 1-avgustga qadar Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasining rasmiy veb-saytida va Portalida ovchilik xoʻjaligini yuritish uchun ov qilish joylarini berish toʻgʻrisidagi tuzilgan barcha shartnomalar, ovchilik xoʻjaligini yuritish huquqi tugatilgan holatlar hamda undirilgan haq miqdorlari, yovvoyi hayvonlarni tutishga doir ruxsatnoma berilgan barcha shaxslar va ruxsatnomadagi maʼlumotlar hamda undirilgan haq miqdorlari, Oʻzbekiston Respublikasining Qizil kitobiga kiritilgan yovvoyi hayvonlarni tabiiy muhitdan ajratib olishga doir berilgan barcha ruxsatnomalar va ulardagi maʼlumotlar hamda undirilgan haq miqdorlari, oʻrmon xoʻjaligi davlat qoʻmitasining oʻrmon-ovchilik xoʻjaliklari tomonidan berilgan ovchilik yoʻllanmalari (yovvoyi hayvonlarni tutish kartochkasi) hamda undirilgan haq miqdorlari haqidagi maʼlumotlarni joylashtirib borilishi belgilandi.
Xususan, jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlaridan kelib chiquvchi davlat organlari va tashkilotlari faoliyatining ochiqligi va shaffofligiga oid dolzarb masalalarni “Mening fikrim” veb-portali orqali umumxalq muhokamasiga chiqarish tartibi ham belgilandi.
Fargʻona viloyati adliya boshqarmasi
Huquqiy targʻibot va maʼrifat boʻlimi
yetakchi maslahatchisi Nozimaxon Tojiyeva
Maʼlumki, yer umummilliy boylik boʻlib, xalq hayoti va farovonligining asosi hisoblanadi hamda davlat tomonidan muhofaza qilinadi. Yer munosabatlari Oʻzbekiston Respublikasining Yer kodeksi va yerga oid boshqa qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi.
Qonunchiligimizga koʻra, chorvachilik mahsuloti yetishtirishga ixtisoslashtirilgan fermer xoʻjaligi kamida 30 shartli bosh chorva moli boʻlgan taqdirda tashkil etiladi. Chorvachilik mahsuloti yetishtirishga ixtisoslashtirilgan fermer xoʻjaligiga beriladigan yer uchastkalarining eng kam oʻlchami bir shartli bosh chorva molga hisoblaganda Andijon, Namangan, Samarqand, Toshkent, Fargʻona va Xorazm viloyatlaridagi sugʻoriladigan yerlarda kamida 0,3 gektarni (nasldor chorvachilik fermer xoʻjaliklari uchun 0,5 gektarni), boshqa viloyatlar va Qoraqalpogʻiston Respublikasidagi sugʻoriladigan yerlarda tegishincha, kamida 0,45 gektarni (nasldor chorvachilik fermer xoʻjaliklari uchun 0,6 gektarni), sugʻorilmaydigan (lalmikor) yerlarda esa kamida 2 gektarni tashkil etadi.
Dehqonchilik mahsuloti yetishtirishga ixtisoslashtirilgan fermer xoʻjaliklariga ijaraga beriladigan yer uchastkalarining eng kam oʻlchami paxtachilik va gʻallachilik uchun kamida 30 gektarni, gʻallachilik va sabzavotchilik uchun kamida 10 gektarni tashkil etadi. Ijaraga beriladigan yer uchastkalarining eng kam oʻlchami bogʻdorchilik, uzumchilik, sabzavotchilik va boshqa ekinlarni yetishtirish uchun kamida 1 gektarni hamda koʻpi bilan 5 gektarni tashkil etadi.
Hozirgi kunda tumanimizda paxta-gʻalla yoʻnalishida 172 ta, chorvachilik yoʻnalishida 39 ta, parrandachilik yoʻnalishida 4 ta, sabzavotchilik yoʻnalishida 38 ta, baliqchilik yoʻnalishida 8 ta, bogʻdorchilik yoʻnalishida 81 ta fermer xoʻjaliklari faoliyat koʻrsatib kelmoqdalar.
Ushbu fermer xoʻjaliklari samarali faoliyat yuritishi uchun ijara asosidagi yetarlicha ekin maydonlariga ega boʻlgan, zamonaviy texnikalar bilan taʼminlangan, ilgʻor texnologiyalarga ega boʻlgan xoʻjaliklar boʻlib, qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini yetishtirish bilan birga, ularni qayta ishlash, shuningdek, chorva, baliq va parranda goʻshti yetkazib berish kabi yoʻnalishlarda samarali faoliyat koʻrsatib kelmoqdalar.
Adliya vazirining buyrugʻiga asosan hozirgi vaqtda “Fermerga madad” huquqiy aksiyasi oʻtkazilmoqda. Aksiya doirasida tuman adliya boʻlimi tomonidan tumanimizdagi 20 ga yaqin fermer xoʻjaliklarining yer maydonlariga borgan holda fermer xoʻjaliklari boshliqlari va ishchilari bilan suhbatlar oʻtkazildi. Suhbat jarayonida ularga soha boʻyicha qonunchilikdagi yangiliklar, ijobiy ishlar tanishtirildi. Shuningdek, sohadagi muammo, kamchiliklar va ularning yechimlari yuzasidan davra suhbatlari tashkil qilindi.
Ushbu aksiya joriy yilning dekabr oyiga qadar davom ettiriladi.
Toshloq tuman adliya boʻlimi boshligʻi
Y.Zulfiqorov
Fargʻona viloyat adliya boshqarmasi binosi joylashgan Fargʻona shahar, B.Margʻinoniy koʻchasi, 149-uyda 2021-yilning 28-iyun kunidan rekonstruksiya qilish va kapital taʼmirlash ishlari boshlanishi belgilangan.
Shunga koʻra, rekonstruksiya qilish va kapital taʼmirlash ishlari yakunlanguniga qadar boshqarma vaqtinchalik oʻz faoliyatini Fargʻona viloyat yuridik texnikumi binosi joylashgan
Fargʻona shahar, A.Navoiy koʻchasi, 18-uyda
(moʻljal: Doʻstlik hamda “AZIA” mehmonxonlari roʻparasida) olib borishi maʼlum qilinadi.
Fargʻona viloyati qurilish bosh boshqarmasida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining joriy yil 8-iyundagi PF-6243-son Farmoni mazmun-mohiyatini tushuntirish yuzasidan targʻibot tadbiri oʻtkazildi.
Fargʻona viloyat adliya boshqarmasi tomonidan Fargʻona viloyat hokimligining 2021-yil 14-iyundagi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining joriy yil 8-iyundagi PF–6243-son “Yer munosabatlarida tenglik va shaffoflikni taʼminlash, yerga boʻlgan huquqlarni ishonchli himoya qilish va ularni bozor aktiviga aylantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi Farmonining mazmun-mohiyatini aholi va ijrochilarga yetkazish boʻyicha manzilli targʻibot tadbirlarini tashkil qilish boʻyicha Reja-grafigi asosida joriy yilning 16-iyun kuni Qurilish bosh boshqarmasi binosida boshqarma markaziy apparati, 19 ta tuman va shahar boʻlim boshliqlari, Fargʻona XETK AJ, Hududgaz Fargʻona, Fargʻona suv taʼminoti va OAV vakillari jami 45 nafar xodimlar uchun targʻibot tadbiri oʻtkazildi.
Tadbirda adliya boshqarmasi hodimlari tomonidan tadbir ishtirokchilariga Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining joriy yil 8-iyundagi PF–6243-son Farmoni mazmun-mohiyati hamda Oʻzbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 24-maydagi “Fermerga madad” huquqiy aksiyasini oʻtkazish toʻgʻrisida”gi buyrugʻi bilan joriy yil iyun-dekabr oylarida respublikamiz boʻyicha “Fermerga madad” huquqiy aksiyasi doirasida fermerlarga qonunlikda berilgan huquqlar, imtiyozlar va preferensiyalar bilan tanishtirish yuzasidan koʻrgazmali vositalar yordamida batafsil tushuntirishlar berildi.
Tadbir yakunida ishtirokchilar tomonidan Farmon va Aksiya yuzasidan berilgan barcha savollarga viloyat adliya boshqarmasi xodimlari tomonidan batafsil javoblar berildi.
Ushbu targʻibot tadbirlari ijrochilar, keng aholi qatlami hamda fermerlarning huquqiy ong va huquqiy madaniyatini oshirish, ularni huquq va erkinliklarini himoya qilish hamda qonunchilik hujjatlari ijrosini samarali tashkil etishga xizmat qiladi.
Qarorga koʻra, Konsepsiyaning maqsad va vazifalari quyidagi 4 bosqichda amalga oshiriladi:
. yoshlar sohasida mavjud muammolarni aniqlash;
. muammolarni hal etishga qaratilgan aniq yechimlarni ishlab chiqish;
. aniqlangan muammolarni hal etish choralarini koʻrish va ishlab chiqilgan takliflarni amalga oshirish;
. muammolarning hal etilishi va takliflarning amalga oshirilishi samaradorligini monitoring qilish.
Qaror bilan tasdiqlangan “yoʻl xaritasi”ga muvofiq, “Bolalar Ombudsmani toʻgʻrisida”gi qonunini qabul qilish nazarda tutilgan.
Konsepsiyani amalga oshirish natijasida, jumladan:
maktablarda 7-sinf oʻquvchilarining kasblar kesimida qiziqishini aniqlash,
8-9-sinf oʻquvchilarini zamonaviy va istiqbolli kasblar bilan tanishtirib borish,
10-sinfdan oʻquvchilarni davlat va nodavlat oʻquv markazlari yordamida kasbga oʻrgatish va ularning xarajatlarini “vaucher” tizimi orqali qoplab berish mexanizmi yaratiladi;
madaniyat va sanʼat bilan muntazam shugʻullanadigan yoshlar soni 30 foizga oshirilib, ularning xalqaro tanlov va festivallardagi ishtiroki 40 foizga yetkaziladi;
yoshlarning 30 foizi ommaviy sport turlari bilan muntazam shugʻullanishiga erishiladi;
respublikada 3-7 yoshgacha boʻlgan bolalarning 80 foizi maktabgacha taʼlim tashkilotlariga qamrab olinadi;
barcha hududlarda IT-parklar barpo etiladi, tuman(shahar)larda Raqamli texnologiyalar oʻquv markazlari tashkil etiladi, “Bir million oʻzbek dasturchi” loyihasi asosida 200 mingga yaqin yoshlar oʻqitiladi;
volontyorlik faoliyatining institutsional tuzilmalari yaratiladi;
Konsepsiya, erishilgan natijalardan kelib chiqqan holda, 2023-yildan boshlab har yili tasdiqlanadigan tegishli “yoʻl xaritalari” asosida bosqichma-bosqich amalga oshiriladi.
O.Ahmedov
Huquqiy xizmat koʻrsatishni davlat tomonidan
tartibga solish boʻlimi boshligʻi