Yangiliklar

Farg‘ona davlat universiteti va Farg'ona davlat texnika universitetlarida  "Korrupsiyaga qarshi kurashish oyligi" doirasidagi targ‘ibot tadbiri haqiqiy bahs-munozaralar maydoniga aylandi.
"Adolat" SDP viloyat kengashi tomonidan tashkillangan mazkur tadbirda prokuratura, adliya va boshqa huquqni muhofaza qilish idoralari vakillari so'z olib, korrupsiyaning jamiyatga naqadar zararli ekanligi, barchani korrupsiyaga qarshi birdamlikda kurashishi zarurligini ta'kidladilar.
Biz korrupsiyaga qarshi birgalikda kurashamiz! Bundan har birimiz birdek manfaatdormiz!
Farg'ona viloyat adliya boshqarmai

Farg‘ona viloyat adliya boshqarmasi va adliya bo'limlari tomonidan “Yashil makon” loyihasi doirasida keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda.
Xususan, Toshloq tumani adliya bo'limi tomonidan  bino atofiga 300 tupdan ziyod mavsumiy gullar ekildi.
“Yashil makon” loyihasi viloyat adliya tizimida ham umummilliy harakat va qadriyat sifatida namoyon bo'lmoqda.
Farg‘ona viloyat adliya boshqarmasi

Quvasoy shahar FHDY bo‘limi tomonidan "Hech bir shaxs hujjatsiz qolmaydi" aksiyasi doirasida 13 yil davomida qonuniy nikohsiz yashab kelgan B. Kurbanov hamda N. Kadirovalarning nikohi qonuniy qayd etilib,  nikoh guvohnomasi tantanali ravishda topshirildi.
Farg'ona viloyat adliya boshqarmasi

Quvasoy shahar adliya bo'limi tomonidan "Xotin-qizlarga huquqiy ko'mak" aksiyasi doirasida hamda "Mening mahallamda jinoyat boʼlmaydi" shiori ostida “Cho’lpon” MFY binosida “MFY yettiligi” bilan birgalikda 14 nafar ayollar, yoshlar va boshqa aholi vakillari uchun sayyor qabul hamda targ'ibot tadbiri tashkil etildi.
Tadbir davomida xotin-qizlarga bugungi kunda qonunchilikdagi imtiyozlar haqida yuzasidan huquqiy tushuntirishlar berildi.
Shuningdek, “Fuqarolar yigini raisi saylovi to‘g‘risida”gi qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 3-yanvardagi PQ-1-son Qarori ijrosi yuzasidan jamiyatimizda soni ortib borayotgan "Firibgarlik-kiberjinoyat, o’grilik jinoyati" va ularning salbiy oqibatlari yoritib berildi.
Tadbir yakunida ishtirokchilarning qiziqtirgan savollariga javoblar berilib, ko'rgazmali targ'ibot materiallari tarqatildi.
Farg'ona viloyat adliya boshqarmasi

Boshqarma boshlig‘ining tegishli buyrug‘i bilan Jo‘rayeva Zarxumor Adhamjon qizi Toshloq tuman adliya bo‘limi Davlat xizmatlari markazi Davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ruxsat beruvchi hujjatlarni rasmiylashtirish xizmatlarini ko‘rsatish sho‘basi katta mutaxassisi lavozimidan ozod etilib, Farg‘ona shahar adliya bo‘limi Davlat xizmatlari markazi Davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ruxsat beruvchi hujjatlarni rasmiylashtirish xizmatlarini ko‘rsatish sho‘basi katta mutaxassisi lavozimiga tayinlandi
Boshqarma boshlig‘ining tegishli buyrug‘i bilan Abdurahmonov Davronbek Nazirjon o‘g‘li O‘zbekiston tuman adliya bo‘limi Yuridik xizmat ko‘rsatish markazi bosh yuriskonsulti lavozimiga tayinlandi;
Farg‘ona viloyat adliya boshqarmasi jamoasi xodimni yangi lavozim bilan samimiy tabriklab, kelgusi ishlarida ulkan zafarlar tilaydi.

Boshqarma boshlig‘ining tegishli buyrug‘i bilan Qosimova Aliya Alisher qizi Farg‘ona shahar adliya bo‘limi Yuridik xizmat ko‘rsatish markazi bosh yuriskonsulti lavozimiga tayinlandi;
Farg‘ona viloyat adliya boshqarmasi jamoasi xodimni yangi lavozim bilan samimiy tabriklab, kelgusi ishlarida ulkan zafarlar tilaydi.

1.Savol: Uzoq yillar oldin fuqarolik ishlari bo‘yicha sudda otalikni belgilash haqida fuqarolik ishi ko‘rilgan edi. Biroq shu ish hujjati hozirda hech qayerdan chiqmayapdi. Shuni qanday qilib tiklasam bo‘ladi?
Javob:
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik protsessual kodeksining 37-bobi yo‘qolgan sud ishini yuritishni tiklash bag‘ishlangan.
Yo‘qolgan sud ishini yuritish sud tomonidan ishda ishtirok etuvchi shaxslarning, prokurorning arizasiga binoan, shuningdek sudning tashabbusiga ko‘ra tiklanishi mumkin.
Yo‘qolgan sud ishini yuritish to‘liq yoki uning sud fikriga ko‘ra tiklanishi zarur bo‘lgan qismi tiklanadi. Sudning hal qiluv qarori yoki ish yuritishni tugatish to‘g‘risidagi ajrimi, agar ular ish yuzasidan chiqarilgan bo‘lsa, tiklanishi shart.
Arizachi yo‘qolgan sud ishini yuritishni tiklash to‘g‘risidagi ishni ko‘rib chiqishda sud tomonidan qilingan sud xarajatlarini to‘lashdan ozod etiladi. Bila turib yolg‘on ariza berilganda sud xarajatlari arizachidan undirib olinadi.
Sudning yo‘qolgan hal qiluv qarorini yoki ish yuritishni tugatish to‘g‘risidagi ajrimni tiklash haqidagi hal qiluv qarorida sud tiklanayotgan sud hujjatining mazmuni sudga taqdim etilgan va yo‘qolgan ish bo‘yicha sud protsessining barcha ishtirokchilari ishtirokida sud majlisida tekshirilgan qanday aniq ma’lumotlar asosida aniqlangan deb hisoblashi ko‘rsatiladi.
Yo‘qolgan sud ishini yuritishni tiklash to‘g‘risidagi hal qiluv qarorining asoslantiruvchi qismida, shuningdek qanday dalillar sud tomonidan tekshirilganligi va yo‘qolgan sud ishini yuritish bo‘yicha qanday protsessual harakatlar sodir etilganligi isbotlanganligi haqidagi sudning xulosalari ko‘rsatiladi.

2.Savol: Fuqarolik sudlarida kimlar vakil bo‘lib qatnasha oladi?
Javob:
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik protsessual kodeksiga asosan sud ishlarida vakillik ikki turga bo‘linadi. Qonuniy vakillik va shartnomaviy vakillik.
Muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan shaxslarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini sudda ularning qonuniy vakillari (ota-onalari, ularni farzandlikka olganlar, vasiylar, homiylar) himoya qiladi.
Belgilangan tartibda bedarak yo‘qolgan deb topilgan fuqaro ishtirok etishi lozim bo‘lgan ish bo‘yicha uning vakili sifatida mazkur fuqaroning mol-mulkini qo‘riqlash va boshqarish uchun tayinlangan shaxs qatnashadi.
Vafot etgan yoki belgilangan tartibda vafot etgan deb e’lon qilingan shaxsning merosxo‘ri ishtirok etishi kerak bo‘lgan ish bo‘yicha, agar merosni hali hech kim qabul qilib olmagan bo‘lsa, vasiy, homiy, yoxud meros mol-mulkni saqlash va boshqarish uchun tayinlangan saqlovchi shaxs merosxo‘rning vakili sifatida qatnashadi.
Qonuniy vakil sudda ish olib borishni o‘zi vakil sifatida tanlagan boshqa shaxsga topshirish huquqiga ega.
O‘n to‘rt yoshga to‘lmagan voyaga yetmagan shaxsning, muomalaga layoqatsiz yoki bedarak yo‘qolgan deb topilgan shaxsning qonuniy vakili vakillik qilinayotgan shaxsning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlariga taalluqli ishlar ko‘rib chiqilayotganda uning manfaatlarini ko‘zlab barcha protsessual harakatlarni amalga oshiradi.
O‘n to‘rt yoshdan o‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan voyaga yetmagan shaxsning, muomala layoqati cheklangan deb topilgan shaxsning qonuniy vakili ishlar ko‘rib chiqilayotganda shu shaxsning manfaatlarini ko‘zlab barcha protsessual harakatlarni cheklangan huquqlar doirasida amalga oshiradi.
Ishonch bildiruvchi o‘z huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha sudda ish yuritishni shartnoma bo‘yicha (ixtiyoriy) vakillikka binoan vakilga topshiradi.
Quyidagilar shartnoma bo‘yicha (ixtiyoriy) vakil bo‘lishi mumkin:
1) advokatlar;
2) nasl-nasab shajarasi bo‘yicha to‘g‘ri tutashgan yoki yon shajara bo‘yicha qarindoshlar, shuningdek er (xotin) yoxud uning qarindoshlari;
3) yuridik shaxslarning xodimlari — shu yuridik shaxslarning ishlari bo‘yicha;
4) notijorat tashkilotlarning vakolatli vakillari — shu tashkilotlar a’zolarining ishlari bo‘yicha;
5) qonunga binoan boshqa shaxslarning huquq va manfaatlarini himoya qilish huquqi berilgan notijorat tashkilotlarning vakolatli vakillari;
6) birgalikda ishtirok etuvchilardan biri boshqa birgalikdagi ishtirokchilarning topshirig‘i bo‘yicha;
7) ishni ko‘rib chiqayotgan sud tomonidan ishda jismoniy shaxslarning vakillari sifatida ishtirok etishiga yo‘l qo‘yilgan shaxslar.
Sudda ish yuritish bo‘yicha vakil sifatida professional faoliyat bilan faqat advokatlar shug‘ullanishi mumkin.
Sud da’vogarning yoki javobgarning iltimosiga ko‘ra, «Davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatish to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatadigan advokatning ishtirok etishini ta’minlash choralarini ko‘rishi shart.
Davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatadigan advokat jalb etiladigan paytga qadar sud ishning muhokamasini keyinga qoldiradi. Davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatadigan advokatni jalb qilishda advokatning ishda ishtirok etishi tasdiqlangan paytdan e’tiboran unga ishga kirishish uchun kamida to‘rt soat vaqt berilishi kerak.

Javob berdi: fuqarolik ishlari bo‘yicha Farg‘ona tumanlararo sudi raisi Oripov Ulug‘bek Nazirovich

Davlat xizmatchilarining huquqiy ong va huquqiy madaniyatini yuksaltirish har qanday jamiyatda davlat boshqaruvining samaradorligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Davlat xizmatchilarining huquqiy savodxonligi ularning vazifalarini halollik, adolat va qonuniylik asosida bajarishlarini ta’minlaydi. Shu sababli, huquqiy ong va madaniyatni yuksaltirish davlat boshqaruvi tizimining poydevorini mustahkamlashga xizmat qiladi. Ushbu masala huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini shakllantirishda muhim omil bo‘lib, uning rivoji ijtimoiy barqarorlikka bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Huquqiy ong davlat xizmatchilarining huquq va majburiyatlar, qonuniy normalar va me’yorlarni bilishi hamda ularni kundalik faoliyatida to‘g‘ri qo‘llay olish qobiliyatini anglatadi. Huquqiy ong nafaqat qonunchilikni bilishni, balki uning mazmun-mohiyatini tushunishni ham talab etadi. Bu esa qonunlarni texnik jihatdan qo‘llashdan ko‘ra chuqurroq mas’uliyatni o‘z ichiga oladi. Davlat xizmatchilarining huquqiy ongini rivojlantirish ularda qonunchilik normalarini ijtimoiy adolat tamoyillari asosida qo‘llash ko‘nikmasini shakllantiradi.
Davlat xizmatchilarini muntazam ravishda huquqiy savodxonlik bo‘yicha o‘qitish ularning qonunchilik me’yorlarini to‘liq tushunishini ta’minlaydi. Huquqiy ta’lim nafaqat nazariy bilim berishni, balki amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishni ham o‘z ichiga olishi kerak. Maxsus o‘quv kurslari, seminar va treninglar davlat xizmatchilarining huquqiy bilimlarini yangilab turishda muhim ahamiyatga ega. Davlat xizmatchilari faoliyatini tashkil qilishda shaffoflikni ta’minlash va qonuniylikka rioya qilish zarur. Bu holat ularning jamiyatga nisbatan mas’uliyatini oshirib, qonunga hurmat hissini kuchaytiradi. Xizmatchilar uchun ish tartib-qoidalarining aniq va tushunarli bo‘lishi ularning huquqiy madaniyat darajasiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Huquqiy madaniyatni yuksaltirish uchun korruptsiya va boshqa qonunbuzarlik holatlariga nisbatan qat’iy choralar ko‘rilishi lozim. Davlat xizmatchilari qonunbuzarliklar uchun javobgarlikni tushunishi va bunga yo‘l qo‘ymaslikka intilishi kerak. Bu borada nazorat organlari va jamoatchilik nazorati muhim o‘rin tutadi.
Huquqiy madaniyatni rivojlantirish uchun davlat xizmatchilarining qonuniy va halol faoliyatini rag‘batlantirish muhimdir. Xodimlarning mas’uliyatli ish faoliyati munosib mukofot bilan taqdirlansa, ular huquqiy ong va madaniyatni yanada rivojlantirishga intiladi. Shu bilan birga, qonunbuzarliklarga nisbatan qat’iy jazo mexanizmlari joriy etilishi lozim. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish davlat xizmatchilarining huquqiy savodxonligini oshirishda muhim vosita bo‘lib xizmat qiladi [2]. Onlayn kurslar, virtual treninglar va huquqiy hujjatlar ma’lumot bazalarining mavjudligi xodimlar uchun qulay sharoit yaratadi. Huquqiy ong va madaniyatni rivojlantirish orqali davlat boshqaruv tizimi samaradorligi oshadi, fuqarolar va davlat o‘rtasidagi o‘zaro ishonch mustahkamlanadi. Davlat xizmatchilarining huquqiy bilimlari va madaniyatiga asoslangan faoliyati ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga xizmat qiladi. Bu esa huquqiy davlatni shakllantirish yo‘lidagi muhim qadamdir.
Huquqiy ongni yuksaltirish bo‘yicha har qanday tashabbus mahalliy sharoitlarni va davlat xizmatchilarining faoliyat yuritadigan mintaqasidagi ijtimoiy-iqtisodiy holatni hisobga olishi kerak. Har bir mintaqaning o‘ziga xos ijtimoiy, madaniy va iqtisodiy xususiyatlari mavjud bo‘lib, ularning ta’siri huquqiy ong va madaniyat shakllanishida muhim o‘rin tutadi. Shu sababli, huquqiy ongni yuksaltirish strategiyasi lokal kontekstga mos ravishda ishlab chiqilishi lozim. Davlat xizmatchilarining huquqiy ong va madaniyatini oshirish faqat ichki faoliyatni tashkil qilish bilan cheklanmasligi kerak. Fuqarolar va davlat xizmatchilari o‘rtasida samarali hamkorlikni rivojlantirish ham muhim omil hisoblanadi. Fuqarolar davlat xizmatchilarining faoliyatiga nisbatan yuqori talab qo‘yishi va ular bilan samarali muloqot qilishi orqali xodimlarni huquqiy bilimlarini oshirishga rag‘batlantiradi. Shu bois, davlat xizmatchilari fuqarolar bilan ochiq va shaffof muloqot qilishga intilishi lozim.
Qonunchilikni joriy etishda, davlat xizmatchilari qonunlar va me’yorlarga murojaat qilishda yuqori mas’uliyatni his etishlari zarur. Buning uchun ularni muntazam ravishda huquqiy savodxonlik bo‘yicha o‘qitish va amaliy treninglar bilan ta’minlash, shuningdek, huquqiy madaniyatni rivojlantirishga yordam beruvchi yangi metodlarni joriy etish muhimdir. O‘zgartirishlar va yangiliklar bo‘yicha tezkor va samarali axborot tizimlari yaratish, bu jarayonni yanada rivojlantirishga xizmat qiladi. Davlat boshqaruvini yaxshilash va huquqiy madaniyatni rivojlantirishning boshqa asosiy yo‘nalishlaridan biri bu shaffoflikni ta’minlashdir. Agar davlat xizmatchilari o‘z faoliyatida shaffof va adolatli bo‘lsa, bu jamiyatda hukumatga bo‘lgan ishonchni oshiradi va fuqarolarni qonunlarga hurmat bilan qarashga undaydi. Bundan tashqari, davlat xizmatchilarining huquqiy ongini oshirishda axloqiy etikaning rolini e’tiborga olish lozim. Huquqiy madaniyatning yuksalishi davlat xizmatchilarining nafaqat qonunlarga, balki axloqiy va etika tamoyillariga ham amal qilishini ta’minlaydi [4]. Davlat xizmatining sifatini oshirish va fuqarolarga xizmat ko‘rsatishda yuqori me’yorlarga erishish, huquqiy madaniyatni yanada mustahkamlashga yordam beradi.

Toshmatova Maxbuba Yursunova
Farg’ona viloyat adliya boshqarmasi
Huquqiy axborot shubasi boshlig’i

Farg'ona viloyat adliya boshqarmasi sho'ba boshlig'i O.Abdullayev,  Farg'ona viloyati hokimi o'rinbosari B.Kuldashev va diniy soha vakillari tomonidan Rishton tumani hokimiyati binosida O'RQ-1037-son bilan qabul qilingan "O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini taʼminlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasi" yuzasidan targ'ibot tadbiri bo'lib o'tdi.
Mazkur tadbirda so'z olganlar qonunning mazmun-mohiyatini tushuntirib, ishtirokchilarni qiziqtirgan savollarga batafsil javob berdilar.
Farg'ona viloyat adliya boshqarmasi

O‘zbekiston tuman adliya bo'limi xodimlari tomonidan tumandagi sport maktabida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 3-yanvardagi PQ-1-son qarori ijrosini ta’minlash yuzasidan “Korrupsiyasiz kelajak qurishga har birimiz mas’ulmiz” shiori ostida davra suhbati o‘tkazildi.
Tadbir davomida “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi qonunning mazmun mohiyati, korrupsiya uchun javobgarlik haqida batafsil tushuntirishlar berildi.
Tadbir so'ngida ishtirokchilar o'zlarini qiziqtirgan savollarga mutaxassislardan batafsil javob oldilar.
Farg'ona viloyat adliya boshqarmasi