Yangiliklar

Одам савдосига қарши курашишда қонунчиликдаги бўшлиқлар тўлдирилди.
Асрнинг глобал муаммоларидан бири бўлган одам савдоси жинояти тобора чуқур илдиз бораётгани ҳар қандай ҳукуматни, ҳар қандай жамият ва миллатни жиддий ташвишга солмоқда.
Инсонни “товар” ҳисобида сотиш, мажбурий меҳнатга жалб қилиш, унинг иш кучидан “сув текин”га фойдаланиш, ҳар қандай ҳолат билан ҳуқуқ ва эркинликларни чеклаш на дин ва на конституцион қонун-қоидалар билан оқланмайди. Балки, бу жиноятга қарши кескин курашилади.
Ўзбекистон ҳукумати ҳам одам савдосининг олдини олиш ва бартараф этиш бўйича зарур амалий чора тадбирларни ишлаб чиқмоқда. Бу борада халқаро тажриба ва нормалардан ҳам андоза олинмоқда. Масалан, "Одам савдосига ва учинчи шахслар томонидан танфурушликдан фойдаланишга қарши кураш тўғрисида"ги Конвенция (1949), "Қуллик ва қул савдосини, қулликка ўхшаш институтлар ва одатларни бекор қилиш тўғрисида"ги қўшимча Конвенция (1956), "Трансмиллий уюшган жиноятчиликка қарши кураш ҳақида"ги Конвенцияни тўлдирувчи "Одамлар, айниқса, аёллар ва болалар савдосини тўхтатиш, олдини олиш ва унинг учун жазо тўғрисида"ги баённома (2000) ва бошқалар.
Айниқса, сўнги йилларда болалар ва аёллар савдосининг янада кучайиб бораётгани ҳар қандай шахсни жиддий хавотирга солиши керак. Бирлашган миллатлар ташкилотининг маълумотига кўра, дунёда ҳар йили тахминан 3 миллионга яқин киши одам савдосининг қурбонига айланмоқдаким, рақамлар ҳақиқатан мазкур жиноятга фавқулодда ҳолат сифатида қараш заруриятини кўрсатади.
2008 йил 17 апрель, ЎРҚ-154-сон “Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида”ги Қонун қабул қилинган эди. Яқинда Сенат томонидан ушбу Қонун янги таҳрирда кўриб чиқиб, маъқулланди ва жорий йилнинг 17 августь куни Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан имзоланди.
Қабул қилинган янги таҳрирдаги қонунда одам савдосидан жабрланганларни ижтимоий реабилитация қилиш ва мослашувини таъминлаш тартиби, жабрланганлар ҳақидаги маълумотларнинг махфийлигини таъминлаш тартиби, уларга тақдим этиладиган хавфсизлик чоралари ва бошқа кафолатлар белгиланди.
Жумладан, янги таҳрирдаги Қонуннинг 3-моддаси қуйидаги бандлар билан тўлдирилган:
вояга етмаган шахс савдоси – «одам савдоси» тушунчасида кўрсатилган таъсир ўтказиш воситаларидан фойдаланилган-фойдаланилмаганлигидан қатъи назар,  ҳар қандай ҳаракат ёки битим бўлиб, улар воситасида вояга етмаган шахс ота-онаси, бошқа қонуний вакили ёки ўзга шахс томонидан қонунга хилоф равишда ундан фойдаланиш мақсадида ёхуд моддий ёки бошқа наф олиш мақсадида бошқа шахсга ҳақ эвазига берилади. Ушбу банд вояга етмаган шахсларнинг ҳар қандай (ҳаттоки, энг яқин қариндоши томонидан ҳам) мажбурий меҳнатга жалб этилиши ва унинг кучидан фойдаланишига йўл қўйилмаслигини белгилайди.
Бундан ташқари ушбу модда одам савдосидан жабрланганларни идентификация қилиш – жисмоний шахсга нисбатан амалга ошириладиган, унга нисбатан одам савдоси сифатида малакаланадиган хатти-ҳаракатлар содир этилганлиги тўғрисида ёки содир этиш нияти ҳақида маълумотлар олишга қаратилган чора-тадбирлар мажмуи эканлиги билан тўлдирилганлиги аҳамиятли.
Унга кўра одам савдосидан жабрланган деб тахмин қилинаётган шахс –дастлабки идентификация натижасида одам савдосидан жабрланган деб тахмин қилинаётган шахс сифатида тан олинган жисмоний шахс ҳисобланади.
Шунингдек, Қонунинг 5-моддаси бир қатор зарурий бандлар билан тўлдириди.
Унга кўра одам савдосига қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари қуйидагилардан иборат:
одам савдосига қарши курашишга, шу жумладан одам савдосига имкон берувчи сабаблар ва шарт-шароитларни бартараф этишга қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш;
одам савдосининг олдини олишга қаратилган ҳуқуқий, сиёсий, ижтимоий-иқтисодий, тиббий, профилактика чора-тадбирларини, ахборотга оид чора-тадбирларни амалга ошириш, шу жумладан аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш;
одам савдосини ўз вақтида аниқлаш ва унга чек қўйиш, унинг оқибатларини бартараф этиш, шунингдек одам савдоси билан шуғулланувчи шахслар жавобгарлигининг муқаррарлиги принципини таъминлаш;
одам савдосидан жабрланганларни, одам савдосидан жабрланган деб тахмин қилинаётганларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, шу жумладан ижтимоий ҳимоя қилиш;
одам савдосига қарши курашиш соҳасида илмий-тадқиқот ишлари, конференциялар, семинар-тренинглар ва давра суҳбатлари ўтказишга доир фаолиятни, шунингдек ушбу соҳадаги фаолиятни амалга оширувчи давлат органлари ходимларини касбга тайёрлашга, қайта тайёрлашга ва уларнинг малакасини оширишга доир фаолиятни ривожлантириш ҳамда рағбатлантириш;
одам савдосига қарши курашиш соҳасидаги халқаро ҳамкорлик.
Бугун ҳукуматимиз ўз олдига қўйган долзарб масалаларидан бири аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтиришдан иборат бўлиб, бу борада адлия органларига ҳуқуқий тарғиботни амалга ошириш, аҳолига қабул қилинаётган қонун ҳужжатларининг моҳияти ва аҳамиятини етказиш, аҳолининг ҳуқуқий саводсизлигини йўқ қилиш бўйича чора-тадбирларни амалга ошириш, шунингдек давлат органлари ва ташкилотларининг ҳуқуқий тарғибот соҳасидаги ишларини мувофиқлаштириш вазифаси юклатилган.
Инсоннинг ўз ҳақ-ҳуқуқларини билиши, мажбуриятларини бажариши ўрнатилган қонун-қоидаларга бўйсуниши демократик жамият қуришнинг муҳим омилларидан бўлиб, бунда осонликча ҳақ-ҳуқуларнинг топталишининг олди олинади. Таҳлилларга кўра, одам савдоси жабрдийдалари ҳам аксар ҳолда ҳуқуқий саводсизликлари туфайли манқурт кимсаларнинг тўрига илинишмоқда. (Шахсан мен ўз миллати ва давлатининг фуқаросини сотган касларни манқурт деб биламан, улар фақат ўз нафсларини ўйлайди ва пул келтирувчи ҳар қандай нарсага ўлжа каби қарайди. Ҳатто, мукаррам қилиб яратилган инсонни “товар” қилиб сотиб юборади. На қадрият, на ҳукумат ва на эътиқод қоидаларини тан олмайди бундай кимсалар).
Янги қабул қилинаётган қонуннинг 6-моддаси. Одам савдосига ва мажбурий меҳнатга қарши курашиш бўйича миллий комиссия.
Ушбу моддага кўра:
Одам савдосига ва мажбурий меҳнатга қарши курашиш бўйича миллий комиссия (бундан буён матнда Миллий комиссия деб юритилади) давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг, бошқа ташкилотларнинг одам савдосига қарши курашиш соҳасидаги фаолиятини мувофиқлаштирувчи коллегиал органдир.
Миллий комиссиянинг қарорлари давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари томонидан бажарилиши шарт, нодавлат нотижорат ташкилотлари учун эса тавсиявий хусусиятга эга.
Миллий комиссия:
Одам савдосига қарши курашиш масалалари бўйича кичик комиссиядан;
Мажбурий меҳнатга қарши курашиш масалалари бўйича кичик комиссиядан иборат.
Миллий комиссияни шакллантириш ва унинг фаолиятини ташкил этиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан белгиланади.
Қабул қилинган Қонуннинг 13-моддасида Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизматининг одам савдосига қарши курашиш соҳасидаги ваколатлари белгиланган бўлиб, унга кўра ташкилот ўз ваколатлари доирасида:
одам савдосига қарши курашиш соҳасидаги давлат дастурларини ва бошқа дастурларни ишлаб чиқишда ҳамда амалга оширишда иштирок этади;
одам савдосига қарши курашиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини такомиллаштириш бўйича таклифлар киритади;
одам савдосидан жабрланган деб тахмин қилинаётганларнинг дастлабки идентификация қилишни амалга оширади.
шунингдек бу модда яна қуйидаги банд билан тўлдирилган:
одам савдосига қарши курашишга доир фаолиятни амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи давлат органлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтлари билан ҳамкорлик қилади.
Шу билан бирга Қонуннинг 3-боби - Одам савдоси профилактикаси масалалари ЕХҲТ ДИИҲБнинг тавсиялари асосида тўлдирилган.
ЕХҲТ ДИИҲБнинг тавсиялари асосида қонуннинг 19-модда билан тўлдирилиши ҳозирги электрон имкониятлардан фойдаланиш билан бу борадиги ишлар самарасини янада кучайтириш аниқ. Жумладан, ушбу моддага кўра:
Одам савдосига қарши самарали курашишни таъминлаш, одам савдоси билан шуғулланувчи шахсларнинг жиноий фаолиятини аниқлаш ва унга чек қўйиш, одам савдосидан жабрланганларни идентификация қилиш ҳамда тегишли ахборотни тизимлаштириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги бошқа давлат органлари билан биргаликда одам савдоси соҳасидаги жиноятлар тўғрисидаги маълумотларнинг ягона ахборот базаси (бундан буён матнда маълумотлар базаси деб юритилади) яратилишини ташкил этади.
Маълумотлар базасига:
давлат органларидан, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларидан, нодавлат нотижорат ташкилотларидан ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларидан;
тезкор-қидирув тадбирларини, терговга қадар текширувни, дастлабки терговни ва суд муҳокамасини амалга ошириш натижасида;
Ўзбекистон Республикасининг Миллий марказий интерпол бюросидан;
тезкор алоқа, ишонч телефонлари орқали ва бошқа манбалардан олинган ахборот киритилади.
Маълумотлар базасига қуйидагилар тўғрисидаги ахборот киритилади:
одам савдоси билан шуғулланувчи шахслар ҳақидаги;
одам савдосидан жабрланганлар, одам савдосидан жабрланган деб тахмин қилинаётганлар тўғрисидаги ахборот – аёллар ва болалар ҳақидаги ахборот алоҳида ажратилган ҳолда, шунингдек уларга кўрсатилган ёрдам натижалари ҳақидаги;
фойдаланиш турлари, жиноят содир этиш усуллари тўғрисидаги ва бошқа ахборот.
Маълумотлар базасига киритилган ахборот махфийдир.
Қабул қилинган янги таҳрирдаги қонуннинг 34-моддаси одам савдосига қарши курашишга доир тадбирларни молиялаштириш ва моддий-техник жиҳатдан таъминлашни тазарда тутиб, модданинг ушбу қисми миллий қонунчиликни Палермо Протоколининг 6-моддаси 6-бандига мувофиқлаштириш мақсадида киритилган,  унда "Ҳар бир иштирокчи давлат ўзининг ички ҳуқуқий тизимида одам савдоси жабрдийдаларига етказилган зарарни қоплаш имкониятини яратиши лозимлиги белгиланган ".
Хулоса қилиб айтганда, қабул қилинган янги таҳрирдаги “Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида”ги Қонун қатор муҳим модда ва бандлар билан янада мукаммалаштирилган бўлиб, одам савдосига қарши курашишда амалиётда юзага келган бўшлиқларни тўлдиради. Ушбу жиноят жабрдийдаларини ҳимоя қилишнинг халқаро малакали механизмларини миллий қонунчилигимиз билан мувофиқлаштиришни тартибга солади.

Олтиариқ туман адлия бўлими
катта маслаҳатчиси  Б.Муҳамадалиев

Ходимнинг меҳнат ҳуқуқлари қонун ҳимоясида
Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг 234-моддаси 1-қисмига кўра, ҳомиладорлик ва туғиш таътили тугаганидан кейин аёлнинг хоҳишига кўра, унга боласи икки ёшга тўлгунга қадар болани парваришлаш учун таътил берилиб, бу даврда қонун ҳужжатларига мувофиқ нафақа тўланиши белгилаб қўйилган.
Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлигининг 01.04.2002 йилги 21-сон буйруғи билан тасдиқланган “Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низомнинг 40-бандида “Ҳомиладорлик ва туғиш бўйича нафақани тайинлаш ва тўлаш учун белгиланган тартибда берилган меҳнатга лаёқатсизлик варақаси асос бўлади”, 46-бандида “Ходим йиллик (асосий ва қўшимча) таътилда ва болани парваришлаш учун таътилда бўлган вақтда ҳомиладорлик ва туғиш бўйича таътил берилганда, нафақа ҳомиладорлик ва туғиш бўйича таътилнинг вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик варақасида кўрсатилган барча кунлари учун берилади” деб аниқ белгилаб қўйилган.
Бироқ, қонун ҳужжатларида қатъий белгилаб қўйилган меъёрларни амалда қўллашда хатоликлар, қонунбузилиш ҳолатлари афсуски, ҳали-хамон учрамоқда.
Ўзбекистон туман адлия бўлимига фуқаро Матлубахон Йўлдашева 2013 йилдан буён Ўзбекистон туман “Баркамол авлод болалар маркази”да тўгарак раҳбари вазифасида ишлаб келганлиги, ҳозирда иккинчи фарзандига ҳомиладор бўлганлиги сабабли туман халқ таълими бўлими томонидан ҳомиладорлик таътил пулларини тўлаш рад этилганлигидан норози бўлиб ариза билан мурожаат қилди.
Туман адлия бўлими томонидан фуқаро М.Йўлдашева мурожаати юзасидан туман ХТБдан олинган маълумотларга кўра, М.Йўлдашева туман халқ таълими бўлимига иккинчи фарзандига ҳомиладорлик таътил пулларини тўлаб бериш учун ҳужжатлар тақдим этганлиги, тўпланган ҳужжатлар ўрганиб чиқилиб М.Йўлдашевани боласи икки ёшга тўлгунга қадар болани парваришлаш учун таътил тугагандан сўнг ишга қайтмаганлиги ёки боласи уч ёшга тўлгунга қадар болани парваришлаш учун иш хақи сақланмайдиган қўшимча таътил берилишини сўраб ариза билан мурожаат қилмаганлиги сабабли иккинчи фарзанди учун ҳомиладорлик таътили пуллари тўланмаслиги маълум қилинган.          
Мурожаатни ўрганиш давомида “Баркамол авлод” болалар марказининг М.Йўлдашевага 01.04.2017 йилдан 05.06.2017 йилга қадар ҳомиладорлик таътили бериш тўғрисидаги 01.04.2017 йил куни 532-сонли буйруғига асосан 2 ёшгача бола парваришлаш таътили берилгани, бола                      2 ёшга тўлганидан сўнг у ўша вақтларда бола парвариши билан банд бўлганлиги, марказга ҳозир ишга қайтолмаслигини телефон орқали маълум қилганлиги, лекин бу ҳақда Марказ томонидан буйруқ белгиланган тартибда расмийлаштирилиб, қайд этилмаганлиги аниқланди.
Бундан ташқари, иш берувчи томонидан марказ ходимаси М.Йўлдашевани фарзанди 2 ёшга тўлган вақтида ишга қайтиши ёки боласини 3 ёшга тўлгунига қадар бола парваришлаш таътилига (ҳақ тўланмайдиган) чиқиши масаласида ёзма равишда огоҳлантириш хати юборилмаган.
Аниқланган ҳолатлар юзасидан туман адлия бўлими томонидан марказ раҳбарининг ҳатти-ҳаракатларида Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг                49-моддасида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарлик аломатлари мавжудлиги сабабли туман аҳоли бандликка кўмаклашиш марказига маъмурий таклиф киритилиб, Аҳоли бандликка кўмаклашиш марказининг қарори билан марказ раҳбарига базавий ҳисоблаш миқдорининг 5 баробари миқдорида маъмурий жарима қўлланилди.  
анфаатдор шахс маъмурий органнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг қарорларини ҳақиқий эмас, улар мансабдор шахсларининг ҳаракатларини (ҳаракатсизлигини) қонунга хилоф деб топиш тўғрисида ариза (шикоят) билан агар бу қарор, ҳаракат (ҳаракатсизлик) туфайли унинг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини бузган, унинг ҳуқуқлари, эркинликларини амалга оширишга ва қонуний манфаатларини рўёбга чиқаришга тўсиқлар вужудга келтирган, унинг зиммасига қонунга хилоф равишда бирор-бир мажбурият юклаган, унинг у ёки бу соҳадаги фаолиятни амалга ошириши учун бошқа тўсиқлар вужудга келтирган деб ҳисобласа, судга мурожаат қилишга ҳақли.
Маъмурий органларнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органларининг, улар мансабдор шахсларининг қарорлари, ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) устидан шикоят қилиш тўғрисидаги иш бўйича ҳал қилув қарори МСИЮтКнинг XIX-бобида белгиланган қоидаларга кўра суд томонидан қабул қилинади. Суд устидан шикоят қилинаётган қарор ёки унинг айрим қисмлари ёхуд ҳаракатлар (ҳаракатсизлик) қонун ҳужжатларига зид эканлигини ҳамда аризачининг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини бузаётганлигини аниқласа, қарорни ёки унинг айрим қисмларини ҳақиқий эмас, ёхуд ҳаракатларни (ҳаракатсизликни) қонунга хилоф деб топиш тўғрисида ҳал қилув қарори қабул қилади.
Туман адлия бўлими томонидан мурожаат атрофлича, таҳлил қилинган ҳолда ўрганиб чиқилиб, Ўзбекистон Республикаси МСИЮтКнинг                          185-моддасига, Солиқ кодекси, Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги фаолиятини янада такомиллаштиришга доир ташкилий чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-3666-сон Қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги тўғрисида”ги Низомга асосан фуқаро М.Йўлдашева манфаатларини кўзлаб 29.06.2020 йил куни Ўзбекистон туман Маъмурий судига туман Халқ таълими бўлимининг 11.06.2020 йилги
01-01/321-сонли хомиладорлик таътил пулларини тўлашни рад этиш ҳақидаги хатини (қарорини) ҳақиқий эмас деб топиш ҳамда М.Йўлдашевани иккинчи фарзанди учун хомиладорлик таътил пули хисоблаб, тўлаб бериш мажбуриятини юклаш тўғрисида шикоят ариза киритилди.
Ўзбекистон туман Маъмурий суди томонидан жорий йил 4 август кунги ҳал қилув қарорига кўра, туман халқ таълими бўлимининг                   11.06.2020 йил кунги 01-01/321-сонли М.Йўлдашевага ҳомиладорлик таътил пулларини тўлашни рад этиш тўғрисидаги баёни ҳақиқий эмас деб топилиб, туман адлия бўлимининг шикоят аризаси қаноатлантирилди.


Ўзбекистон туман адлия бўлими
етакчи маслаҳатчиси А.Эргашев

Коронавирус пандемияси даврида ахолини қўллаб-қувватлаш чоралари белгиланди
Мамлакатимизда юзага келган бугунги кундаги синовли даврда  давлатимиз раҳбари бошчилигида ҳукуматимиз томонидан бир қатор амалий тадбирлар олиб борилмоқда ҳамда самарали чоралар кўрилмоқда. Хусусан, коронавирус инфекцияси тарқалишига қарши курашиш даврида аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш ва эҳтиёжманд оилаларни моддий қўллаб-қувватлаш борасидаги ишларни самарали олиб бориш мақсадида жорий йилнинг
30 июль санасида Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Коронавирус пандемияси даврида ижтимоий ҳимояга ва ёрдамга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-6038-сон Фармони қабул қилинди.
Фармон билан 2020 йил 1 сентябрдан бошлаб пенсиялар, болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга, зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги ва меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган нафақалар миқдори
1,1 баробар оширилади. Шунингдек, 2020 йил 1 сентябрдан бошлаб Ўзбекистон ҳудудида:
пенсия ҳисоблашнинг базавий миқдори – ойига 262 470 сўм;
ёшга доир энг кам пенсиялар – ойига 513 350 сўм;
болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга бериладиган нафақа – ойига 513 350 сўм;
зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги ва меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган нафақа – ойига 315 030 сўм этиб белгиланиши кўрсатиб қўйилди.
Бундан ташқари, фармон бўйича 2020 йилнинг якунига қадар қуйидагилар таъминланади:
14 ёшгача болалари бўлган эҳтиёжманд нафақа олувчи оилаларнинг амалдаги сонини 2 баробарга ошириб, 700 мингтагача етказиш;
бола 2 ёшга тўлгунга қадар бола парвариши бўйича нафақа олувчи эҳтиёжманд оналарнинг амалдаги сонини 330 мингдан 400 мингтага ошириш;
моддий ёрдам олувчи кам таъминланган оилаларнинг амалдаги сонини
89 мингдан 100 мингтага етказиш белгиланди.
    Тўлаш муддати 2020 йилнинг июль-сентябрь ойларида тугайдиган болалари бўлган оилаларга ва бола парвариши билан шуғулланадиган оналарга нафақа тўлаш навбатдаги 6 ой муддатга (бола тегишлича 2 ёш
ва 14 ёшдан ошмаган ҳолатда) давом эттирилиши ҳақидаги нормалар белгилаб берилди.
Шунингдек, моддий ёрдам ва кўмакка муҳтож оилалар рўйхатларига киритилган оилаларни молиявий қўллаб-қувватлаш учун “Саховат ва кўмак” жамғармасининг ҳудудий бўлинмаларига 200 миллиард сўм;
Тез тиббий ёрдам бригадалари ходимларига (врач, фельдшер, санитар ва ҳайдовчилар) бир марталик пул мукофоти бериш учун 100 миллиард сўм маблағ ажратилади.  
Бундан ташқари, жойларда хайру саховат, мурувват борасида амалга оширилаётган ишларни янги босқичга кўтариш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги “Вақф” хайрия жамоат фондига
150 миллиард сўм маблағ ажратилиши ҳам фармонда қатъий белгилаб берилди.
Бағдод туман адлия бўлими
бошлиғи И.Исаков

ҲАЛОЛЛИК ТАМОЙИЛИ
Биз ваъдаларга амал қилинмайдиган даврда яшамоқдамизми?
Одамлар ушбу тушунчага енгил қарайдиган замонми?
Дейлик, бир танишимизга келаси ҳафта тушлик пайти уни олдига кириб ўтишимизни айтамиз, ҳолбуки, олдиндан бунга вақтимиз йўқлигини жуда яхши биламиз. Бир ҳамкасбимизга ўзимизга ёққан китобни ўқиб чиқиш учун унга ушбу китобни бериб туришни ваъда қиламиз, Ваҳоланки, ҳеч қачон бировга ўз китобимизни бермаслигимизни яхши биламиз.
Қуруқ ваъдалар бериб келиш маълум муддатдан сўнг одатга айланади. Муаммо шундаки вақт ўтгани сари сизга хеч ким ишонмай қўяди. Ишонмай қўйишдими, демак сиз инсонлар билан ўзаро ишонч ришталарини узган бўласиз. Узилган ишонч ришталари эса яқинлар билан муносабатлар бузилишига олиб келади.
Коррупция ҳам ҳудди шундай. Аввалига кимнингдир ҳожатини чиқарасиз, у эса сизга миннатдорчилик юзасидан совға беради ёки сизнинг ҳам ҳожатингизни чиқаради. Шу орада яна кимнингдир иши сизга тушади
ва у сизга ўз миннатдорчилигини моддий кўринишда инъом қилиши учун сиз унга тамагирлик қилиш йўлига ўтасиз. Қарабсизки бу ҳолат икки-уч маротаба такрорлангандан сўнг эса оддатий ҳолган айланади ва кундалик иш бўлиб қолади. Инсониятга одат бўлиб қолган ҳар бир нарса доимий равишда бир ишни такрорлаш натижасида юзага келади.
Коррупция қуруқ ҳашак ичида олов тарқалгани каби ҳамма соҳани
ўз домига тортиб бормоқда. Уни жиловлашнинг имкони шу қадар қийинлашиб боряптики у билан фақат давлатлар томонидан олиб борилаётган чора-тадбирларнинг ўзи камлик қилаётгандай.
Бугунги кунга келиб жуда кўплаб давлатлар ўзининг ички қонунлари билан коррупцияга қарши курашмоқдалар. Бундан ташқари, халқаро концепциялар ва стандартлар ҳам ишлаб чиқилди.
Бунга яққол мисол қилиб ISO 37001:2016 Коррупцияга қарши бошқарув тизимини олиш мумкин. Стандарт коррупция билан боғлиқ хатарларни бартараф этишга қаратилган механизм сифатида жорий этилди.
Ушбу стандарт 2016 йилда Халқаро стандартлаштириш ташкилоти
(ISO) (ISO Лойиҳа қўмитаси ISO/PC 278) томонидан ишлаб чиқилган бошқарув тизимига асосланган стандартдир. ISO 37001:2016 стандарти коррупцияга қарши бошқарув тизимини (ABMS) ташкил этиш, жорий этиш, бошқариш, қўллаб-қувватлаш ва доимий равишда такомиллаштиришга қаратилган талабларни белгилайди.
Миллий қонунчилигимизда пора олиш ва беришга жазо чоралари аниқ белгилаб қўйилгани каби шариатимизда ҳам бундай иллатга нисбатан кескин муносабат билдирилган.
Қурони каримда “Мол (ва бойлик)ларингизни ўрталарингизда ботил (йўллар) билан емангиз! Шунингдек, била туриб, одамларнинг ҳақларидан бир қисмини гуноҳ йўли билан ейиш (ўзлаштириш) мақсадида уни ҳокимларга ҳавола этмангиз!” (Бақара сураси, 188-оят)
Бу ояти каримада Аллоҳ таоло мусулмонларни ўзгалар молини
ботил – ҳаром йўл билан емоқликдан қайтарган.
Яъни, бир одам қарздор бўлади, лекин ўзига қарши ҳужжат йўқлигидан фойдаланиб, у молни олганидан тонади. Бировнинг молини ҳаромдан
еб, гуноҳкор бўлаётганини билиб туриб, ҳокимга арз қилади. Гўё ҳоким ҳукм қилса, гуноҳ гуноҳликдан тушиб, ҳаром мол ҳалолга айланиб қоладигандек. Ҳолбуки, ҳокимнинг ҳукми ила мол ҳалол бўлиб қолмайди ёки аксинча
ҳам бўлмайди. Балки, айнан ҳамма нарсани кўриб, билиб турувчи Аллоҳнинг ҳукми билан ҳалол ёки ҳаром бўлади. Ҳоким ҳамма нарсани кўра олмайди, била олмайди. У сиртдан кўрганига, талашаётганларнинг гапига, уларнинг ҳужжатларига қараб ҳукм чиқаради.
Поранинг суннатда ҳаром қилинганига келсак, бу борадаги ҳадислар жуда кўп. Улардан бири Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам пора олувчилар ва пора берувчиларга: “Пора берувчига ҳам, пора олувчига ҳам Аллоҳнинг лаънати бўлсин!” деганлар. Яна ул зоти “Пора берувчини ҳам, пора олувчини ҳам, иккови орасида юриб порада воситалик қилувчини ҳам Аллоҳ лаънатласин!”, деганлар. Бундай ҳадисларни “ал-Жомеъ
ас-сағир”да “лом” ҳарфи бобида кўриш мумкин.
Поранинг турлари, ҳамда унинг жиҳатларига Имом Қозийхон раҳимаҳуллоҳ ўзининг фатволар тўпламида қозилик қилиш ҳақидаги бўлимида қуйидагича зикр қилганлар:
Пора тўрт хил бўлади. Икки тарафдан ҳам ҳаром бўладиган тури. Агар улардан бири пора бериб қози бўлса, қози бўлиб ҳисобланмайди. Бу ҳолатда пора олувчига ҳам, қози бўлувчига ҳам ҳаромдир.
Иккинчи тури, қозига унинг фойдасига ҳукм қилишини кўзлаган ҳолда пора беришдир. Бу пора икки томонга ҳам ҳаром. Қозининг ҳукми хоҳ ҳақ бўлсин, хоҳи ноҳақ бўлсин, бунинг фарқи йўқ.
Яна бир тури шуки, ўзининг жонидан ёки мол-мулкидан қўрқиб, бировга пора берган бўлса бундай пора олувчига ҳаром, берувчига ҳаром эмас. Агар биров унинг молидан тама қилса, молидан бир қисмини унга берса ҳам худди шундайдир.
Яна бир тури эса порани подшоҳ олдида ишини ўтказиб бериш учун берса, бериш ҳалол бўлади. Бу ҳолатда олувчига пора олиш ҳалол бўлмайди.
Бундан ташқари, халқимизда шундай мақоллар ва ибратли ҳаётий воқеалар борки улардан ибрат олиш лозимдир.
“Амир бўлса тамагир, на товуқ қолур, на қулонқир”. Бундан кўриниб турибдики амир тамагир ва юлғич бўлса, унинг амалдорлари ва ясовуллари ҳам ундан қолишмай халқни бир дона товуғи қолгунча талайдилар.
Пора олиш гуноҳларнинг ичида энг катта гуноҳдир. Гуноҳнинг мисоли ҳудди саратон ярасига ўхшайди. Қачонки, жисмда саратон яраси бўлса, уни  жарроҳлик йўли билан чиқариб ташлаш лозим, агарда яра чиқариб ташланмаса, у яра катталашади ва жисмоний ўлимга сабаб бўлади.
Худди шундай экан гуноҳнинг ҳам ягона муолажаси уни тарк қилишдир. Агар инсон гуноҳни тарк қилмаса, у ҳолда гуноҳи катталашади
ва инсонни маънавий ўлимига сабаб бўлади.
Инсон ҳар бир ишни ҳалоллик ила қилса унинг оҳири ҳайирли бўлур, бунинг учун эса ҳар бир инсон “ҳалоллик рўзаси”ни тутмоғи лозим.

Фойдаланилган адаббиётлар:

1. “Ҳикматнома” ўзбек мақолларининг изоҳли луғати. Ш.Шомақсудов, Ш.Шорахмедов. Ўзбекистон энциклопедияси бош редакцияси
Тошкент-1990 йил. 524-б.
2. Робин Шарма. “Кто заплачает, когда ты умеришь?” 2009 года. ст.149.
3. https://islom.uz
4. http://www.pqm-online.com

Фарғона вилоят адлия бошқармаси
етакчи маслаҳатчиси Эшонов Саидолимхон

ЮРИДИК ХИЗМАТ ХОДИМЛАРИНИНГ ҲУҚУҚ
ВА ЭРКИНЛИКЛАРИ ҚОНУН ҲИМОЯСИДА
Жамиятда қонун устуворлигини таъминлаш ва қонунийликни мустаҳкамлаш,  ишлаб чиқилаётган норматив-ҳуқуқий ва бошқа ҳужжатлар лойиҳаларининг қонунчиликка мувофиқлигини таъминлаш, давлат органлари ва ташкилотлари ходимларининг ҳуқуқий маданияти ва ҳуқуқий саводхонлигини ошириш, уларга қабул қилинаётган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг мазмун-моҳиятини етказиш ҳамда ташкилотнинг мулкий
ва бошқа манфаатларини ишончли ҳимоя қилинишини таъминлашда юридик хизмат ходимининг ўрни беқиёсдир.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 19 январдаги
ПҚ-2733-сон қарори билан “Давлат органлари ва ташкилотларининг юридик хизмати тўғрисида”ги Низомга асосан давлат органлари
ва ташкилотларининг юридик хизматлари ходимларини лавозимга тайинлаш ва лавозимдан озод этиш масалалари мажбурий тартибда адлия органлари билан келишилиши белгиланган.
Фарғона вилоят адлия боршқармаси Ҳуқуқий экспертиза ва юридик хизматларнинг фаолиятини мувофиқлаштириш бўлими томонидан жорий йилнинг шу кунига қадар давлат органлари ва ташкилотларидаги вакант юридик хизмат штат бирликларига жами 34 та номзодни суҳбат асосида лавозимга тайинланди. Шунингдек, 30 та юридик хизмат ходими белгиланган тартибда аттестациядан ўтказилди ҳамда 30 нафарига навбатдаги махсус мараба даражалари берилиши таъминланди.
Шунингдек, бўлим томонидан давлат органлари ва ташкилотларининг ҳуқуқий ишларига методик ёрдам кўрсатиш, юридик хизмат фаолияти йўналишлари бўйича тавсиялар ва кўрсатмалар ишлаб чиққан ҳолда фаолиятни мувофиқлаштириб бормоқда.
Қарор билан адлия органларига юридик хизмат фаолиятини тартибга солувчи қонунчилик талабларини бузган давлат органлари
ва ташкилотларининг раҳбарлари ҳамда юридик хизматлари ходимларига нисбатан интизомий иш юритишни қўзғатиш бўйича ваколатли давлат органлари ва ташкилотларига таклиф билан чиқиш ҳуқуқи берилган.
Бунга мисол қилиб, Сирдарё-Сўх ирригация тизмалари ҳавза бошқармаси ҳузуридаги мелоратив экспедицияси юрисконсульти билан тузилган меҳнат шартомаси Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг 100-моддаси 2-қисм 7-бандига асосан меҳнат шартномаси иш берувчининг ташаббуси билан бекор қилинган.
Ваҳоланки, Меҳнат кодексининг 25-моддасига кўра ходимларнинг вакиллик органлари таркибига сайланган ва ишлаб чиқаришдаги ишидан озод этилмаган ходимларга интизомий жазо беришга ҳамда улар билан тузилган меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббуси билан бекор қилишда маҳаллий меҳнат органининг олдиндан розилигини олмай туриб бекор қилишга йўл қўйилмаслиги белгиланган.
Шу билан биргаликда ташкилшотнинг жамоа келишувида, шунингдек, жамоа шартномасида иш берувчининг ташаббуси билан меҳнат шартномасини касаба уюшмаси қўмитаси ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органининг олдиндан розилигисиз бекор қилишга йўл қўйилмаслиги белгиланган.
Сирдарё-Сўх ирригация тизмалари ҳавза бошқармаси ҳузуридаги мелоратив экспедициясининг 2020 йил 17 июндаги 92-К-сонли буйруғи билан юридик хизмат ходими билан тузилган меҳнат шартномаси бекор қилинган. Бўлим томонидан юридик хизмат ходимининг манфаатларини кўзлаб қилинган ҳаракатлар натижасида мазкур буйруқ бекор қилиниб юридик хизмат ходими ўз лавозимига қайта тикланди.
Юқоридаги ҳолатларни олдини олиш ва бартараф этиш мақсадида бўлим томонидан вилоятдаги 16 та давлат органи ва ташкилоти рахбарларига нисбатан маъмурий жавобгарлик ҳамда 1 та юридик хизмат ходимига нисбатан жиноий жавобгарлик масаласини кўриб чиқиш учун тегишли ташкилотларга таклифлар киритилди.
Бундан ташқари, қонун бузилишлари ва уларнинг содир этилишига олиб келган сабаб ва шарт-шароитларни бартараф этиш бўйича 7 та давлат органи ва ташкилотига тақдимнома ҳамда 39 та ташкилотга нисбатан огоҳнома киритилди.

Фарғона вилоят адлия бошқармаси
етакчи маслаҳатчиси Эшонов Саидолимхон

Юридик шахсни қайта ташкил этиш ва тугатиш
ўртасидаги ўзаро фарқ нималардан иборат?
Миллий қонунчилигимизга мувофиқ бугунги кунда юридик шахсларни қайта ташкил этиш ва тугатишнинг ўзига ҳос тартиб ва тамоиллари мавжуд.
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 39-моддасига кўра, ўз мулкида, хўжалик юритишида ёки оператив бошқарувида алоҳида
мол-мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан ушбу мол-мулк билан жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий ҳуқуқларга эга бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни бажара оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган ташкилот юридик шахс ҳисобланади.
Шунингдек, юридик шахс Ўзбекистон Республикасининг “Фирма номлари тўғрисида”ги Қонунга мувофиқ фирма номига, мухрига, ўз рамзига (логотип) ва бошқа нарсаларга эга бўлиши мумкин.
Юридик шахсларни ўз олдига қўйган мақсадига кўра, шартли равишда икки гуруҳга ажратиш мумкин. Бунда фойда олишни ўз фаолиятининг асосий мақсади қилиб олган (тижоратчи ташкилот, МЧЖ, ХК, оилавий корхона ва х.к.) ёки фойда олишни ана шундай мақсад қилиб олмаган ташкилот (тижоратчи бўлмаган ташкилот, ННТ, ҳайрия ташкилотлари ва х.к.) юридик шахс бўлиши мумкин.
Юридик шахсни қайта ташкил этиш мураккаб жараён бўлиб уни амалга оширишнинг бир қатор шакиллари мавжуд:
-    қўшиб юбориш;
-    қўшиб олиш;
-    бўлиш;
-    ажратиб чиқариш;
-  ўзгартириш кўринишида амалга оширилиши мумкин. Ушбу ҳолатда юридик шахснинг муассислари (иштирокчилари) ёки таъсис ҳужжатларида мазкур ишларни амалга оширишга вакил қилинган ваколатли юридик шахс органи қарорига мувофиқ амалга оширилади.
Юридик шахс (шахслар) қўшиб юборилганида улардан ҳар бирининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари топшириш ва қабул қилиш ҳужжатларига мувофиқ янгидан вужудга келган юридик шахсга ўтади.
Юридик шахс бошқа юридик шахсга қўшилганда, бу юридик шахсга қўшилган юридик шахснинг ҳуқуқ ва мажбурятлари топшириш ва қабул қилиш ҳужжатга мувофиқ ўтади.
Юридик шахс бўлинган тақдирда унинг ҳуқуқ ва бурчлари тақсимлаш балансига мувофиқ янгидан вужудга келган юридик шахс (шахслар)га ўтади.
Юридик шахс таркибидан бир ёки бир неча юридик шахс ажралиб чиққанда қайта ташкил этилган юридик шахснинг ҳуқуқ ва бурчлари тақсимлаш балансига мувофиқ уларнинг ҳар бирига ўтади.
Бир тудаги юридик шахс бошқа турдаги юридик шахсга айлантирилганда (ташкилий ҳуқуқий шакли ўзгартирилганда), қайта ташкил этилган юридик шахснинг ҳуқуқ ва бурчлари топшириш ва қабул қилиш  ҳужжатига мувофиқ янгидан вужудга келган юридик шахсга ўтади.  
Юридик шахсни тугатиш унинг ҳуқуқ ва бурчлари ҳуқуқий ворислик тартибида бошқа шахсга ўтмасдан бекор қилиниши ҳисобланади.
Юридик шахс қуйидаги ҳолларда тугатилиши мумкин:
  - юридик шахснинг муассислари (иштирокчилари)нинг ёки таъсис ҳужжатлари билан тугатишга ваколат берилган юридик шахс органининг қарорига мувофиқ;
- юридик шахснинг амал қилиш муддати тугаганда;
- юридик шахсни ташкил этишдан кўзланган мақсадга эришилганлиги муносабати билан ёки юридик шахсни ташкил этиш чоғида қонун ҳужжатлари бузилишига йўл қўйилганлиги сабабли, агар бу бузилишларни бартараф этиб бўлмаса;
- суд юридик шахсни рўйхатдан ўтказишни ҳақиқий эмас деб топганида;
- фаолият рухсатномасиз (лицензиясиз) амалга оширилган ёки қонун томонидан тақиқланган фаолият амалга оширилган ёхуд олти ой мобайнида (савдо ва савдо-воситачилик корхонаси эса –– уч ой мобайнида) банк ҳисобварақлари бўйича пул операцияларини ўтказиш билан боғлиқ молия-хўжалик фаолияти амалга оширилмаган, деҳқон ва фермер хўжаликлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари бундан мустасно, ва (ёки) давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан эътиборан бир йил ичида устав фонди таъсис ҳужжатларида назарда тутилган миқдорда шакллантирилмаган тақдирда.
Юридик шахсни қайта ташкил этиш ва юридик шахсни тугатиш ўртасидаги асосий фарқ ундаги ҳуқуқ ва мажбуриятларни тақсимланиши ҳамда ҳуқуқий ворисликка эга бўлишида .
Юридик шахс қайта ташкил этилганда, дастлабки юридик шахснинг ёки шахсларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳуқуқий ворислик тартибида кейинги қайта ташкил қилинган юридик шахсга ўтади. Бунда Фуқаролик кодексининг
50-моддасида белгиланган тартибда амалга оширилади.
Топшириш ҳужжати ва тақсимлаш баланси қайта ташкил этилган юридик шахснинг барча кредиторлари ва қарздорларига нисбатан барча мажбуриятлари бўйича, шу жумладан тарафлар баҳслашаётган мажбуриятлар бўйича ҳам, ҳуқуқий ворислик тўғрисидаги қоидаларни ўз ичига олган бўлиши керак.
Агарда юридик шахс қайта ташкил этилганда ёки тугатилганда унинг ваколатхоналар ва филиаллари ҳам қонун ҳужжатларига мувофиқ, ўзгартирилади ёки тугатилади.  
Юридик шахсни тугатиш тартиби Фуқаролик кодексининг
55-моддасида назарада тутилган тартибда амалга ошириладиган босқичларда амамлга оширилади.
Таъкидлаш лозимки, қайта ташкил этганда қайта ташкил этилаётган юридик шахснинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари муқаддам мавжуд бўлган ва янги ташкил этилаётган ҳуқуқ субъектларига универсал ҳуқуқий ворислик тартибида ўтади. Чунки улар ҳуқуқий ворисга ягона муштаракликда, яъни улар қайта ташкил этилаётган юридик шахсга қайта ташкил этиш пайтида қандай кўринишда, ҳажмда ва ҳолатда бўлган бўлса, ҳудди шундайлигича ўтказилади. Бўлиш шаклида қайта ташкил этилган ҳолатлар бундан мустасино бўлиши мумкин. Янги ташкил этилган юридик шахслардан бирига фақат мажбуриятлар, иккинчисига фақат ҳуқуқлар ўтказилади.
Шуни ҳам таъкидлаш жоизки, фуқаролик ҳуқуқий хусусиятдаги балки маъмурий ҳуқуқий муносабатлар бўйича мол-мулкка нисбатан ҳуқуқларнинг ҳам ворисга ўтказилишини назарда тутади. Жумладан, солиқ қонунчилигига кўра қайта ташкил этилган юридик шахснинг солиқларни тўлаш ва бошқа мажбурий тўловлар бўйича мажбуриятлари, мазкур мажбуриятлар бажарилмаган ёки лозим даражада бажарилмагани тўғрисида қайта ташкил этишдан аввал ҳуқуқий ворис хабардор бўлганми ёки бўлмаганми эканидан қатъий назар, унинг ҳуқуқий вориси (ҳуқуқий ворислари) томонидан ижро этилади.
Юридик шахс тугатилганидан сўнг мол-мулки қоладиган бўлса, мана шу мулкка нисбатан ашёвий ва мажбуриятли ҳуқуққа эга бўлган муассислар ўртасида тақсимланади ёки агар тугатилаётган ташкилот тижоратчи бўлмаса, кредиторлар билан ҳисоб-китоб ўтказилганидан кейин қолган мол-мулк унинг уставида кўзда тутилган мақсадларга йўналтирилади. Таъкидлаш жоизки, кўп ҳолларда нотижорат ташкилотларининг уставида бу борада мол-мулки тугатилаётган ташкилотнинг фаолиятига ўхшаш фаолият билан шуғулланувчи бошқа нотижорат ташкилотга ўтказиб берилиши кўзда тутилади.
Тугатиш жараёнида ҳуқуқий ворислик кўзда тутилмагани сабабли,
у юридик шахс мажбуриятларининг бекор қилинишини келтириб чиқаради. мажбуриятлар фақат бу ҳолат қонунда назарда тутилган бўлса сақланиб қолиши мумкин. хусусан, кишиларнинг ҳаёти ва соғлиғига етказилган зарар юридик шахс томонидан тугатиш вақтида капиталлаштирилган маблағлар ҳисобидан амалга оширилади.
Шунингдек, АҚШ, Европа давлатлари, Япония, Жанубий Корея
ва Хитой давлатларида юридик шахсни қайта ташкил этиш ва тугатиш ўзига ҳос мурракаб томонлари ва статегик аҳамиятни ўз ичига олади.
Жумладан:
-    Mergers and consolidations (бирлашиш ва бирлаштириш)
-    Corporate buyouts (корпоратив харидлар)
-    Corporate takeovers (корпоратив эгаллаш (акциялар)
-    Recapitalization (қайта ташкил этиш)
-    Divestiture (Spinoffs and split-offs) (ажралиш ва ажратиш)
Mergers and consolidations (бирлашиш ва бирлаштириш) бунда иккита мустақил юридик шахс бирлаштирилади. Уларнинг ҳуқуқ
ва мажбуриятлари ҳамда дебитор ва кредиторлар олдидаги ҳуқуқ
ва мажбуриятларни амалга оширишлари лозим бўлади.
Corporate buyouts (корпоратив харидлар)  бу Corporate takeovers (Корпоратив эгаллаш (акциялар)га ўхшаш қайта ташкил этиш ҳисобланади. Бироқ Corporate buyouts орқали корпоратив қайта қуриш ҳисобланади. Корпоратив харидлар инистутционал инвесторлар ва бошқаларни молиялаштириш орқали компания активларидан гаров сифатида фойдаланиш билан амалга оширилади.
Corporate takeovers (корпоратив эгаллаш (акциялар) бунда компания бошқа бир компаниянинг назорат қилувчи акциялар пакетини сотиб олиши ёки унга эгалик қилиш орқали амалга оширилади. Назорат қилувчи акциялар пакетига эга бўлган компания сотиб олган компаниясининг кейинги фаолиятини назорат қилш билан биргаликда унинг мажбуриятлари учун ҳам жавобгар ҳисобланади.  
Recapitalization (қайта ташкил этиш) асосан молиявий инқирозга дуч келган компаниялар ва ҳукумат томонидан амалга оширилади. Молиявий инқироз даврида компания ўзининг тўлов қобилиятига эга бўлиши
ва молиявий тўлов тузилмасини ҳимоя қилиш ҳамда солиқ тўлашдан қочиш мақсадида амалга оширилади.  
Divestiture (Spinoffs and split-offs) (ажралиш ва ажратиш) компаниянинг асосий бўлмаган соҳаларида юзага келган молиявий муаммоларни ҳал қилиш усули сифатида ажратиш амалга оширилади. Бу ҳам ўз ичида сотиш, айрибошлаш ва шунга ўхшаган бошқа усуллар орқали амалга оширилади. АҚШ ва Европа давлатлари, Япония, Жанубий Корея ва Хитой давлатларида энг кўп тарқалган айта ташкил этиш усули сифатида Spinoffs ҳисобланади. Бу бош компаниядан алоҳида мустақил ташкилот сифатида иш олиб борадиган бизнес бўлинмадир. Шунингдек, компания акциялари ҳам иштирокчилари ўртасида пропорционал тақсимланади.
Ҳозирги кунда ривожланган давлатлар компаниялари молиявий ҳаражатларни қисқартиши учун ишлаб чиқаришга оид бўлмаган бўлинмаларини ажратиб юборишни афзал кўрмоқдалар. Ажратиб юборилган компаниялар томонидан кўрсатиладиган хизматлар эса аутсорсинг (юридик, солиқ, бухгалтерия, аудит, озиқ-овқат ва бошқалар) орқали амалга ошириш жудда катта қулайликлар тақдим этмоқда.  

Фойдаланилган адабиётлар:
1. Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодекси.
2. Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексига шарҳ. 1-жилд. Тошкент – “Vektor-Press” – 2010. 815 б.
3. Тадбиркорлик субъектларини давлат рўйхатидан ўтказиш тартиби тўғрисида Низом. Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 9 февралдаги 66-сон қарорига 1-Илова. (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2017 й., 7-сон, 89-модда, 29-сон, 693-модда, 33-сон, 863-модда, 38-сон,
1049-модда; Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 12.10.2017 й., 09/17/810/0095).
4. http://www.corporatefinanctinstitute.com


Фарғона вилоят адлия бошқармаси
етакчи маслаҳатчиси Эшонов Саидолимхон

Коронавирус пандемияси даврида дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техникаларга бўлган эхтиёж қандай таъминланмоқда?
    Бугун коронавирус ҳақида эшитмаган ва унинг салбий оқибатларини тушуниб етмаган инсон деярли қолмади, ҳисоб. Чунки, аввалига баъзи “эркин” фуқароларимиз бу вирус бизгача етиб келмайди, одам ўлаётган бўлса у қайсидир узоқ юртларда юз беряпти, бизга алоқаси йўқ, дея бепарво бўлди. Аммо, бу вирус дунёни икки ой ичида ўз тўрига ғарқ қилган бўлса, уч ой ичида эса пандемияга айланиб улгирди. Мамлакатимизда ҳам бу борада чиқарилган тўғри ва тезкор қарорлар пандемиянинг салбий таъсирини камайтириш, халқимиз орасида кенг тарқалиб кетишининг олдини олиш ҳамда ушбу касаллик билан даволанаётган фуқароларимизни даволашда муҳим аҳамият касб этмоқда. Бу эса юртдошларимизга куч ва ишонч бермоқда.
Шундай мухим қарорлардан бири жорий йилнинг 11 август куни Вазирлар Махкамасининг “Коронавирус пандемияси даврида дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техникалар муомаласини тартибга солишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 474-сонли қарор қабул қилинди ва 12 август кунидан кучга киритилди.
Хуш ушбу қарор билан Вазирлар Махкамасининг 22.07.2020 йилдаги 449-сон қарорига қандай ўзгартиришлар киритилди.
Биринчидан, дори воситаларини айрим кимёвий таҳлилларни ўтказган ҳолда сертификатлаштириш учун дори воситасининг қадоғида ёки қўллаш бўйича йўриқномаларида ҳалқаро патентланмаган номини ўзбек ёки рус ёхуд инглиз тилида кўрсатилишини таъминлаган ҳолда ишлаб чиқарувчи корхонанинг синов баённомасини ва синов усуллари кўрсатилган ҳужжатни такдим этишлари шартлиги белгиланди. Яъни, хар бир дори воситасининг қўллаш бўйича йўриқномаларига ҳам юқоридаги қарор талаби қўйилди.
Иккинчидан,  мазкур қарор билан тасдиқланган COVID-19 инфекцияси билан касалланган беморларни даволашда қўлланиладиган дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техникаларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан ташқарига олиб чиқилиши (реэкспорт божхона режими бундан мустасно) 2020 йил 1 октябрга қадар вақтинчалик тўхтатилди.
Бунда COVID-19 инфекцияси билан касалланган беморларни даволашда қўлланиладиган айрим дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техникаларни экспорт қилишга рухсат Ўзбекистон Республикасига коронавируснинг кириб келиши ва тарқалишини олдини олиш юзасидан чора-тадбирлар дастурини тайёрлаш бўйича республика махсус комиссияси томонидан Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги ҳамда Агентликнинг кўшма хулосаси асосида рухсат бериш тартиб-таомили жорий этилиб, Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказмасдан ҳамда сертификатлаштирмасдан импорт қилинадиган,
COVID-19 инфекцияси билан касалланган беморларни даволашда қўлланиладиган тиббий буюмлар ва тиббий техникалар рўйхати 84 тадан
89 тага, биологик фаол моддалар эса 46 тадан 73 га кенгайтирилиб аҳолимизни саломатлигини таъминлашнинг яна бир ҳуқуқий кафолати яратилди.

Бувайда туман адлия
бўлими бошлиғи                                                        
У.Назиров
.

Талабанинг ўқиш даврида бошқа жойда ишлаши ўриндошлик ҳисобланадими?
Ҳозирги кунда кўплаб мунозараларга сабаб бўлаётган бу каби саволларни қонунчилигимизга мувофиқ жавоб беришга ҳаракат қилган ҳолда қуйидагиларни келтириб ўтиш мумкин. Олий ўқув юртида таҳсил олаётган талабанинг бошқа ташкилотлардаги ишини ўриндошлик иш сифатида қараш ҳолатлари ва аксинча асосий иш деб қараш ҳолатлари ҳам мавжуд.
Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексида ўриндошлик асосида ишлаш тушунчасига аниқ таъриф берилмаган, бироқ Кодексда ўриндошлик ишининг ҳусусиятларини кўрсатиб турувчи зарур нормалар бор.
Жумладан, Меҳнат кодекснинг 72-моддасига асосан ходим ўриндошлик асосида ишлаш тўғрисида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда меҳнат шартномалари тузиши мумкин.
Меҳнат кодекснинг 80-моддасга кўра, ўриндошлик асосида ишга киришда шахслар асосий иш жойидан маълумотнома тадим этишлари кераклиги белгиланган.
Вазирлар Маҳкамасининг 2012 йил 18 октябрдаги 297-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўриндошлик асосида ҳамда бир неча касбда ва лавозимда ишлаш тартиби тўғрисида”ги Низомнинг 2-бандида асосий иш тушунчасига ва ўриндошлик асосида ишлаш тушунчасига таъриф берилган, яъни:
Асосий иш жойи — Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг
81-моддасига мувофиқ иш берувчи томонидан ходимнинг меҳнат дафтарчаси юритиладиган ташкилотдир.
Ўриндошлик асосида ишлаш — ходимнинг ўзининг асосий ишини бажаришидан ташқари асосий ишидан бўш вақтида меҳнат шартномаси асосида бошқа ҳақ тўланадиган ишни бажариши.
Ўриндошлик иши деганда, ходимнинг унинг бошқа ташкилотда асосий иш жойидан ташқари ходим бўш бўлган вақтда яна бошқа бир ташкилотда меҳнат шартномаси асосида ишлаши тушинилади.
Асосий иш жойида ходим билан алоҳида меҳнат шартномаси тузилади, у муайян вазифага ишга қабул қилинади ва унинг учун алоҳида меҳнат дафтарчаси юритилади. Яъни, ходимнинг меҳнат дафтарчаси сақланадиган жой унинг асосий иш жойи ҳисобланади.
Агар талаба ўқиётган олийгоҳ унинг учун асосий иш жойи ҳисобланганда ва ушбу олийгоҳда талаба учун меҳнат дафтарчаси очилган
ва юритилган тақдирда, биз бу талабанинг бошқа ташкилотдаги меҳнат фаолиятини ўриндош иши деб ҳисоблашимиз мумкин бўларди.
Энг эътиборли томони шундаки, олий-ўқув юртлар талабалар учун иш жойи ҳисобланмайди, шунингдек, талаба учун меҳнат дафтарчаси очилмайди ва юритилмайди.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикасининг 1993 йил 3 сентябрдаги 938-XII-сон “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонуннинг 37-моддаси “е” бандига асосан, олий таълим муассасаларида, аспирантурада, стажёр-тадқиқотчи-изланувчилар институтида, катта илмий ходим-изланувчилар институтида, таянч докторантурада, докторантурада ва клиник ординатурада кундузги ўқиш, шу жумладан чет элда ўқиш даврлари ҳам иш стажига қўшиб ҳисобланадиган меҳнат фаолияти қаторига киритилган.
Кўп ҳолларда олий таълим муассасасидаги ўқиш даврини пенсия олишда иш стажига киритилади ва ана шу қоида асосида, олийгоҳларни талаба учун иш жойи, тўғрироғи асосий иш жойи деган қарашлар мувжуд.  Талабаларнинг ўқишдан бўш вақтдаги иши ўриндошлик бўлади, деган фикр шундан келиб чиқмоқда.
Юқоридаги қонуннинг 37-моддасида кўрсатиб ўтилган даврлар фуқароларга фақатгина пенсия ҳисоблаш учун иш стажи сифатида тадбиқ қилинади. Буда талабанинг расман иш жойи ҳисобланмайди.
Талаба учун олий таълим муассасаси иш жойи бўлмаган ва ишга қабул қилишга оид жараён амалга оширилмаган жой ҳеч қачон ходимнинг иш жойи деб эътироф этилмайди. Бунда талабага меҳнат дафтарчаси очилмайди.
Яъни, олий таълим муассасаси талаба учун асосий иш жойи бўла олмайди ва талабанинг ўқишдан бўш вақтда бошқа ташкилотлардаги меҳнат фаолияти унинг учун ўриндошлик иши эмас, балки асосий иш ҳисобланади.
Шу ўринда талаба билан тузилган меҳнат шартномасида иш вақтини белгилашда унинг олий ўқув юртидаги ўқув машғулотлари билан бир вақтга тўғри келмаслига эътибор қаратиш лозим.

Фарғона вилоят адлия бошқармаси
етакчи маслаҳатчиси Эшонов Саидолимхон

АДЛИЯ АРАЛАШУВИ БИЛАН МУАММО ҲАЛ ЭТИЛДИ
Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари, қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш, давлат ва жамиятда қонун устуворлигини  таъминлаш, мавжуд муаммоларга қонуний ечим бериш, аҳолига ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш  борасида адлия органлари томонидан салмоқли ишлар амалга оширилмоқда.
Бунда адлия бўлимларига келиб тушган ҳар бир мурожаатни атрофлича ўрганиб, муаммонинг туб моҳиятига етиш, зарур бўлган чора-тадбиларни ўз вақтида ва сифатли амалга ошириш муҳим аҳамият касб этади. Ваҳоланки, ҳар бир мурожаатда инсон тақдири, унинг давлат ва жамиятга ҳамда қонун устуворлигига бўлган ишончи энг муҳим омил ҳисобланади.
Ўзбекистон туман адлия бўлимига туманда истиқомат қилувчи фуқаро Адҳамжон Асқаров ариза билан мурожаат қилиб, ўз аризасида отаси, 05.09.1952 йилда туғилган А. Асқаров 10.11.2005 йилда вафот этган бўлсада, эътиборсизлик туфайли ўлим ҳолатини тегишли тартибда гувоҳнома асосида расмийлаштирилмаганлиги, хозирда онаси Э.Якубова номига расмийлаштирилган автомашинани сотиш учун отасининг ўлим гувоҳномаси йўқлиги сабабли олди-сотди ишларида муаммолар юзага келаётганлиги инобатга олиб отасини ўлганлик фактини суд орқали белгилашда амалий ёрдам беришни сўради.
Мурожаат юзасидан фуқаро Адҳамжон Асқаров билан ўтказилган суҳбатда, у ўз аризасидаги ҳолатларни тасдиқлаб, отаси А.Асқаров ҳақиқатдан ҳам 10.11.2005 йилда ўз яшаш хонадонида касаллик туфайли вафот этганини, ҳамма тегишли дафн маросимларни ўтказиб Яйпан шаҳар Оқтепа қабристонига дафн қилинганлиги, буни таъзияда қатнашган ва маҳалла аҳли тасдиқлаши мумкинлиги, онаси Э.Якубова номига 2013 йилда “Спарк” русумли автомашина сотиб олганликлари ва ундан шу вақтга қадар фойдаланиб келганликлари, бироқ кейинги кунларда улар автомашинани сотмоқчи бўлиб, олди-сотди ишларини расмийлаштириш учун отасининг розилиги бўлиши талаб қилинганлиги, ваҳоланки улар отаси вафт этган вақтда отасининг ўлими билан боғлиқ ҳужжатларни расмийлаштирилмаганлиги, ота-онасининг қонуний никоҳлари хозирда ҳам мавжудлиги, отасининг ўлим гувоҳномасини сўраб  туман ФҲДЁ бўлимига қилган мурожаатига туман ФҲДЁ бўлими томонидан берилган жавоб хатида, фуқаро Ахроржон Асқаровнинг ўлим ҳақидаги тиббий гувоҳномаси мавжуд эмаслиги сабабли отасининг ўлганлик фактини белгилаш бўйича ўзи яшаб турган жойдаги Фуқаролик ишлари бўйича судга мурожаат қилиши мумкинлиги ҳақида тушунтирилганлиги маълум бўлди.
Ўзбекистон туман ФҲДЁ бўлимининг фуқаро А.Асқаровга берган жавоб хатида унинг отасини номига тегишли ўлим ҳақидаги далолатнома ёзувини тиклашни сўраб берган мурожаати ўрганиб чиқилгани, туман ФҲДЁ бўлими архивини 2002-2020-йиллар текширилганида отасининг ўлим ҳақидаги далолатнома ёзуви чиқмаганлиги сабабли Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг “Фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд этиш қоидалари”га, “ФҲДЁ органларида иш юритиш тартиби тўғрисидаги Йўриқнома”га ҳамда Оила кодексига асосан ўлимни қайд этиш марҳумни яшаш жойидаги ёки ўлим содир бўлган жойдаги ФҲДЁ органи томонидан ўлим тўғрисидаги тиббий гувоҳнома ва марҳумнинг шахсини тасдиқловчи ҳужжатлар асосида қайд этилиши, ўлим ҳақида тиббий гувоҳноманинг мавжуд эмаслиги сабабли отасини вафот этганлик фактини белгилаш масаласида ўзи яшаб турган жойдаги судга мурожаат қилиш ҳуқуқи тушунтирилган.
Ўрганиш давомида фуқаро А.Асқаровнинг ўлими ҳақидаги далолатнома ёзуви мавжуд ёки мавжуд эмаслиги Фарғона вилояти Фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш Давлат архиви орқали текширилганида Фарғона вилоят бошқармаси ФҲДЁ органи (архиви)нинг 26.06.2020 йил кунги 10/1-1415-сон чиқиш рақами билан берилган 71-илова маълумотномасида фуқаро А.Асқаровнинг ўлим ҳақида далолатнома ёзуви Ўзбекистон туман ФҲДЁ, Фарғона вилоят ФҲДЁ архивида 2002-2020 йиллар текширилганида мавжуд эмаслиги кўрсатилган.
Шунингдек, Ўзбекистон туман ободонлаштириш бошқармасининг     2020 йил 22 июндаги 146-сонли хати ҳамда Ўзбекистон туман туркистон МФЙ маълумотномасида Яйпан шаҳар Б.Ғофуров кўчаси 6-уйда яшаган, 1952 йил 5 сентябрда туғилган Асқаров Ахрор Акбарович 2005 йил 10 ноябрь куни вафот этгани ва Яйпан шаҳар Оқтепа қабристонига дафн этилгани  кўрсатилган.
Фуқаро А.Асқаров аризасида келтирилган ҳолатлар ва ўрганиш давомида олинган маълумотлар тўлиқ ва атрофлича ўрганилиб,  Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 13 майдаги ПҚ-3666-сонли қарори билан тасдиқланган Адлия вазирлиги тўғрисидаги Низомнинг 12-бандига мувофиқ давлат, юридик ва жисмоний шахслар манфаатларини кўзлаб судларга давлат божи тўламасдан аризалар ва даъволарни киритиш вазифаси белгиланлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексининг 295-296-моддалари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 13 апрелдаги ПҚ-3666-сонли қарори билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги тўғрисида”ги Низомга асосан туман адлия бўлими томонидан Фуқаролик ишлари бўйича Ўзбекистон туманлараро судига фуқаро Адҳам Асқаров манфаатларини кўзлаб марҳум, 05.09.1952 йилда Учкўприк туманида туғилган фуқаро Асқаров Ахрор Акбаровични 2005 йил 10 ноябрь куни вафот этиб, Яйпан шаҳар “Оқтепа” қабристонига дафн этилганлигини инобатга олиб, ўлим фактини белгилаш тўғрисида ариза киритилди.
Фуқаролик ишлари бўйича Ўзбекистон туманлараро судининг 14.07.2020 йил кунги Ҳал қилув қарорига асосан туман адлия бўлимининг  фуқаро А.Асқаров манфаатларини кўзлаб ўлим фактини белгилаш тўғрисидаги аризаси қаноатлантирилиб, Ўзбекистон туман Туркистон МФЙ Б.Ғофуров кўчаси 6 уйда яшаган фуқаро Асқаров Ахрор Акбаровичнинг  10.11.2005 йилда вафот этганлиги факти белгиланди.
Хулоса ўрнида таъкидлаш лозимки, аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, қонун ҳужжатлари ва уларнинг мазмун-моҳияти, аҳамияти юзасидан самарали тарғибот тадбирларини олиб бориш давлат ва жамиятда қонун устувор бўлиши ҳамда фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари, қонуний манфаатларини таъминлашда муҳим аҳамиятга эгадир.


Ўзбекистон туман адлия бўлими бош маслаҳатчиси Насимбек Пайғамов

Фарғона вилоятидаги давлат органлари ва ташкилотлари юридик хизматларида мавжуд бўш иш ўринлари ҳақида маълумот

1. Фарғона  вилоят давлат санитария-эпидемиология назорати бошқармаси
Манзил: Фарғона шаҳар Табобат кўчаси 26 уй.
2. Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси Фарғона вилоят бошқармаси
Манзил: Фарғона шаҳар Фаробий кўчаси 68-уй.
3. Фарғона тумани молия бўлими
Манзил: Фарғона тумани, Водил мфй, Марғилон кўчаси 4-уй.
4. Фарғона тумани ободонлаштириш бошқармаси
Манзил: Фарғона тумани, Юқори Водил мфй, Яхши ният кўчаси 8-уй.
5. Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси Сўх туман бўлими
Манзил: Сўх тумани Сохибқирон Темур кўчаси 3-уй.
6. Сўҳ тумани ҳокимлиги
Манзил: Сўҳ тумани Сохибқирон Темур кўчаси 101 уй.
7. Сўҳ тумани ҳокимлиги маданият бўлими
Манзил: Сўх тумани  А.Темур кўчаси 6-уй.
8. Ўзбекистон туман мактабгача таълим бўлими
Манзил: Ўзбекистон туман Зиёкор кўчаси 98-Б уй.
9. Ёзёвон тумани халқ таълими
Манзил: Ёзёвон туман Мустакиллик кучаси 53 уй.
10. Бувайда туман тиббиёт бирлашмаси
Манзил: Бувайда тумани Янгиқўрғон қишлоғи.
11. Қўқон шаҳар ҳокимлиги
Манзил: Қўқон шаҳар Истамбул кўчаси 1-уй.                    
12. Қўқон шаҳар маданият бўлими
Манзил: Қўқон шаҳар Ўрда таги 10а-уй.
13. Қўштепа туман молия бўлими
Манзил: Қўштепа тумани Шодлик МФЙ Бахмал кўчаси 6 уй.
14. Қўштепа туман мактабгача таълим бўлими
Манзил: Қўштепа тумани Бахмал кўчаси.
15. Учкўприк туман маданият бўлими
Манзил: Учкўприк тумани Наврўз шох кўчаси.
16. Учкўприк туман ҳокимлиги
Манзил: Учкўприк тумани Навруз кўчаси 46-уй.
17. Олтиариқ тумани халқ таълими бўлими
Манзил: Олтиариқ туман Ўзбекистон кўчаси 41-уй.
18. Фурқат туман давлат солиқ инспекцияси
Манзил: Фурқат тумани Навбахор шахарчаси 5 уй.
19. Тошлоқ туман мактабгача таълим бўлими
Манзил: Тошлоқ тумани А.Навоий кўчаси 30-уй.
20. Данғара туман ҳокимлиги
Манзил: Данғара туман Тошкент кўчаси 69 уй.
21. Данғара тумани Мактабгача таълим бўлими
Манзил: Данғара тумани Тошкент кўчаси 4-уй.
22. Ёзёвон туман ободонлаштириш бошқармаси
Манзил: Ёзёвон туман Хидоят кучаси 1 уй.
23. Марғилон шаҳар ҳокимлиги ободонлаштириш бошқармаси
Манзил: Марғилон шаҳар,  Мустақиллик кўчаси 452 А уй.
24. Қувсой шаҳар ободонлаштириш бошқармаси
Манзил: Қувасой шахар Бунёдкор кўчаси 2-уй.
25. Қўқон шаҳар ободонлаштириш бошқармаси
Манзил: Қўқон шаҳар
26. Фарғона шаҳар ободонлаштириш департаменти
Манзил: Фарғона шаҳар Юксалиш 59 а уй.

“Юридик хизмат ходимини лавозимга тайинлаш ва озод қилиш масалаларини адлия органлари билан келишиш тартиби тўғрисида”ги Низом (2017 йил 28 февраль, рўйхат рақами 2864)га мувофиқ давлат органлари
ва ташкилотлари номзодни лавозимга тайинлаш масаласини келишиш учун тегишли адлия органига қуйидаги ҳужжатларни тақдим этади:
давлат органи ва ташкилоти раҳбарининг номзодни лавозимга тавсия этиш тўғрисидаги тақдимномаси;
номзоднинг ушбу Низомнинг 1 ва 2-иловаларига мувофиқ шаклдаги анкетаси ва яқин қариндошлари ҳақидаги маълумот;
иш берувчи давлат органи ва ташкилотининг муҳри билан аслига тўғрилиги тасдиқланган номзоднинг олий юридик маълумоти тўғрисидаги дипломининг нусхаси ёки олий юридик маълумоти тўғрисидаги дипломдан кўчирма — Ўзбекистон Республикаси олий таълим муассасаларини давлат гранти бўйича ўқиб тугатганлар учун;
иш берувчи давлат органи ва ташкилотининг муҳри билан аслига тўғрилиги тасдиқланган номзоднинг олий маълумоти тўғрисидаги дипломининг нусхаси ва Тошкент давлат юридик университети ҳузуридаги Юридик кадрларни халқаро стандартлар бўйича профессионал ўқитиш марказида юридик мутахассислик бўйича қайта тайёрлаш курсларини тамомлаганлик тўғрисидаги дипломдан нусха — олий юридик маълумот тўғрисида дипломга эга бўлмаганлар учун;
номзод меҳнат дафтарчасининг белгиланган тартибда тасдиқланган нусхаси ёхуд ундан кўчирма, агар мавжуд бўлса. Агар номзод хорижда таълим олган бўлса иш берувчи давлат органи ва ташкилотининг муҳри билан аслига тўғрилиги тасдиқланган хорижда ўқишни тамомлаганлик тўғрисидаги ҳужжат ва ушбу ҳужжатнинг Ўзбекистон Республикасидаги ҳужжатга эквивалент деб топилганлиги тўғрисида ваколатли давлат органи томонидан берилган гувоҳноманинг нусхалари тақдим этилади;
Юридик хизмат ходими лавозимига келишиш учун бир ёки ундан ортиқ номзодлар тавсия этилганда, мазкур ҳужжатлар ҳар бир номзод учун алоҳида тақдим этилади. Давлат органлари ва ташкилотлари томонидан тақдим этилган ҳужжатлар қайтариб берилмайди.
Юридик хизмат ходимини лавозимга тайинлашни келишиш масаласини кўриб чиқишда номзод билан суҳбат ўтказилади. Суҳбат адлия органларида ташкил этиладиган комиссиялар томонидан ўтказилади. Юридик хизмат ходимини лавозимга тайинлаш учун ҳужжат топширган номзодларга бериладиган саволлар рўйхати Адлия вазирлигининг расмий веб-сайтида: (http://www.minjust.uz/uz/activity/coordination/98449/) жойлаштирилган.
Тел: 0 (373) 241-75-46